Alfaliponzuur – Antioxidant – Cellulaire energieproductie

9 juli 2021

Alfaliponzuur, levensnoodzakelijk voor de cellulaire energieproductie

Alfaliponzuur is een vitamineachtige stof die voorkomt in het menselijk lichaam en in de mitochondriën wordt aangemaakt. Alfaliponzuur bestaat uit een schakel van acht koolstofatomen, met daaraan twee zwavelatomen gekoppeld. Voor de aanmaak heeft ze zwavel nodig uit taurine, methionine en cysteïne. Die twee zwavelatomen zijn met elkaar verbonden zodat de molecule een ringstructuur vormt. Dankzij die ringstructuur heeft alfaliponzuur de specifieke en belangrijke eigenschap dat het zowel in water als in vet oplosbaar is.
Alfaliponzuur bevindt zich in de mitochondriën van zowat alle cellen van het menselijk lichaam. De mitochondriën zijn de energiefabriekjes van het lichaam waar suikers verbrand en omgezet wordt in de energie die het menselijk lichaam nodig heeft om te leven. Alfaliponzuur is bijgevolg levensnoodzakelijk voor de cellulaire energieproductie.

Bronnen van alfaliponzuur

Hoewel alfaliponzuur zelf door het lichaam aangemaakt wordt, neemt de productie ervan af naarmate we ouder worden. De alfaliponzuur-vorm zoals die in het lichaam aangemaakt wordt komt ook in kleine hoeveelheden voor in voedingsmiddelen zoals dierlijk orgaanvlees (lever), spinazie en broccoli. In voeding is alfaliponzuur altijd gebonden aan eiwit, meer bepaald lysine. Voor het opgenomen wordt en bruikbaar is voor het lichaam, zal alfaliponzuur eerst losgekoppeld moeten worden van de lysine. Maar alfaliponzuur uit voeding wordt doorgaans goed opgenomen vanuit het maagdarmkanaal en kan zich vervolgens goed verspreiden over het hele lichaam.

Twee vormen van alfaliponzuur

Alfaliponzuur komt voor in twee verschillende vormen: de natuurlijke lichaamseigen R-alfaliponzuur vorm en de synthetische variant S-alfaliponzuur. De gezondheidsbevorderende effecten worden echter uitsluitend toegeschreven aan R-alfaliponzuur, de vorm zoals die voorkomt in het menselijk lichaam.
Hoewel de meeste voedingssupplementen op de markt een mengvorm van de twee bevatten, is het raadzaam om een supplement te kiezen dat volledig uit de natuurlijke R-alfaliponzuur vorm bestaat. Naast de gezondheidsbevorderende effecten is de biologische beschikbaarheid van de natuurlijke vorm veel beter zodat een lagere dosering meestal volstaat.
Anderzijds hebben we dan het probleem dat R-alfaliponzuur vrij onstabiel en temperatuurgevoelig is. R-alfaliponzuur in de vorm van een natrium-R-lipoaat geniet dan weer de voorkeur omdat dit de natuurlijke en gestabiliseerde vorm is van alfaliponzuur.

Alfaliponzuur, krachtig breedspectrum antioxidant

Hoewel alfaliponzuur een veelzijdig werkingsgebied heeft, is het op de eerste plaats een krachtig en veelzijdig antioxidant met bijzondere eigenschappen:

Het passeert gemakkelijk de bloedhersenbarrière waardoor het ook de hersenen kan beschermen
Aangezien het zowel in water als in vet gedijt, kan het gemakkelijk doordringen in intra- en extracellulaire wateroplosbare en vetoplosbare structuren zoals celmembranen, cytosol bloedserum en lipoproteïnen
De geoxideerde vorm R-alfaliponzuur wordt gemakkelijk omgezet in de gereduceerde DHLA-vorm (dihydroliponzuur), die nog een sterkere radicalenvanger en antioxidant is

Als uitzonderlijke radicalenvangers zijn alfaliponzuur en DHLA zowat overal aanwezig waar ‘brandhaarden geblust’ dienen te worden.

Samen maken ze diverse soorten vrije radicalen onschadelijk en cheleren ze zware metalen zoals cadmium, ijzer, koper en kwik.
Alfaliponzuur is in staat om zowel zijn wateroplosbare antioxidante collega vitamine C als zijn vetoplosbare collega’s vitamine E en co-enzym Q10 in hun werking te ondersteunen.
In zijn gereduceerde DHLA-vorm is alfaliponzuur in staat om de verbruikte voorraden van andere antioxidanten zoals vitamine C en E, carotenoïden, glutathion en co-enzym Q10 te regenereren en in hun oorspronkelijke staat terug te brengen, zodat ze opnieuw hun functie van radicalenvanger kunnen uitvoeren.
Bovendien is alfaliponzuur de enige antioxidant die in zekere mate zichzelf kan regenereren zodat het op elk ogenblik de strijd tegen de vrije radicalen verder kan zetten.

Alles bij elkaar zorgt alfaliponzuur op zijn eentje voor een substantiële verhoging van de volledige antioxidante capaciteit in het lichaam.

Het belang van alfaliponzuur voor de energieproductie

Alfaliponzuur is aanwezig in de mitochondriën van alle lichaamscellen waar het als cofactor een essentiële rol speelt in de cellulaire stofwisselingsprocessen waarbij koolhydraten, eiwitten en vetten omgezet worden in energie. Vooral het enkelvoudige koolhydraat glucose of druivensuiker is belangrijk bij de verbranding omdat het in staat is om heel snel omgezet te worden in energie en ATP. Normaal gezien is de glucosewaarde in het bloed ongeveer 1 gram per liter bloed. De fijne afstemming hiervan wordt geregeld door insuline, een hormoon dat afgescheiden wordt door de pancreas. En hier treedt alfaliponzuur in actie door zijn insulineachtige werking. Samen met vitamine B1 transporteert alfaliponzuur de glucose vanuit het bloed naar de lichaamscellen waar het wordt omgezet in energie. Vooral de spiercellen en de hersenen verbruiken veel glucose en alfaliponzuur heeft de eigenschap gemakkelijk de bloedhersenbarrière te kunnen passeren.

Alfaliponzuur als ontgifter en beschermer van de lever

Alfaliponzuur ondersteunt de lever in de leverstofwisseling en zijn ontgiftende taken.

Alfaliponzuur beschermt de lever tegen oxidatieve beschadiging door onder andere lipopolysacchariden afkomstig van gramnegatieve bacteriën, toxines afkomstig uit het milieu zoals arsenicum en zware metalen zoals cadmium, en medicijnen zoals paracetamol.
Alfaliponzuur stimuleert de synthese van glutathion, een ander belangrijk antioxidant dat nodig is in fase II van de detoxificatie. In dat opzicht zou alfaliponzuur nog beter werken dan NAC (N-acetyl-cysteïne).
Toediening van alfaliponzuur kan de overlevingskansen vergroten bij vergiftiging met de groene knolamaniet, een zeer toxische paddenstoel.
Alfaliponzuur blijkt niet-alcoholische leververvetting (NAFLD) tegen te gaan die geassocieerd is met insulineresistentie en het metabool syndroom.
Alfaliponzuur ondersteunt de lever in de preventie en behandeling van chronische leverziekten zoals leverfibrose en levercirrose.

Alfaliponzuur als beschermer van de hersenen en het zenuwstelsel

In de hersenen en het centrale zenuwstelsel bevindt zich een hoge concentratie van mitochondriën. De hoge energieproductie verbruikt er veel zuurstof wat het weefsel gevoelig maakt voor oxidatieve stress. Alfaliponzuur is een van de weinige antioxidanten die gemakkelijk de bloedhersenbarrière kan passeren.
Als zware metalen chelator kan alfaliponzuur het zenuwstelsel ontlasten van een toxische stressfactor.
Een tekort aan glutathion ligt aan de basis van neurodegeneratieve aandoeningen zoals de ziekte van Parkinson en de ziekte van Alzheimer. Door glutathion te helpen recycleren draagt alfaliponzuur bij tot de bescherming van de hersenen en het zenuwstelsel.

Alfaliponzuur beschermt tegen cardiovasculaire aandoeningen

Onderzoeken hebben uitgewezen dat alfaliponzuur de synthese van stikstofoxide in de vaatwanden en daarmee ook de endotheelfunctie verbetert. Dit zou een positief effect hebben op de vaatverwijding en de bloeddruk bij mensen met diabetes type II en het metabool syndroom.
Alfaliponzuur heeft ook een gunstige invloed op het totaalcholesterolgehalte, de LDL-cholesterol- en de triglyceridenspiegels.
De gereduceerde DHLA-vorm van alfaliponzuur kan de hersenschade na een beroerte of hartweefselschade na een hartaanval beperken.

Bijwerkingen

In zeldzame gevallen kunnen bij het gebruik van alfaliponzuur allergische huidaandoeningen optreden.
Bij mensen met diabetes dient de bloedsuikerspiegel in de gaten gehouden te worden. Door een betere benutting van de suiker kan sneller hypoglykemie optreden.
Bij langdurig gebruik van alfaliponzuur kunnen mineraaltekorten ontstaan (o.a. zinkdeficiëntie).

Interacties

Interacties met natuurlijke en/of reguliere medicijnen zijn mogelijk. Voorzichtigheid is geboden bij het gebruik van schildkliermedicatie.
Alfaliponzuur verlaagt mogelijkerwijs de effectiviteit van chemotherapie.