Allergische rhinitis – Oorzaken, symptomen & behandeling

26 mei 2023

medibib-week22-allergie

Voortdurend last van een loopneus of niezen?
Allergische rhinitis is een veel voorkomende aandoening van het neusslijmvlies. Naar schatting heeft zo’n 10 à 15% van de Europese bevolking er last van. Zowel kinderen als volwassenen zijn erdoor getroffen. En toch zoeken maar weinig mensen hulp om hun symptomen onder controle te krijgen. Er wordt zo’n beetje van uitgegaan dat je er maar ‘moet mee leren leven’. Sommige mensen ervaren de klachten als redelijk mild en kunnen ze goed onder controle houden, bij andere zijn de symptomen zo ernstig dat ze een aanzienlijke impact hebben op het dagelijks functioneren. In dit artikel vertellen we meer over de symptomen en de oorzaken van allergische rhinitis en wat je er kunt aan doen om de klachten te verlichten.

Wat is allergische rhinitis eigenlijk?
Allergische rhinitis is een chronische ontsteking van het neusslijmvlies. Hoewel de symptomen veel gelijkenissen vertonen met die van een verkoudheid, wordt allergische rhinitis niet veroorzaakt wordt door een virus. Allergische rhinitis is een ontstekingsreactie veroorzaakt door een IgE-gemedieerde allergie voor allergenen die ingeademd worden. Belangrijke allergenen buitenshuis zijn boom- en graspollen, binnenshuis huisstofmijt en huisdierenepitheel.
Allergische rhinitis komt voornamelijk voor bij mensen van 5 tot 45 jaar, met een piek rond de 15 tot 24 jaar. De klachten kunnen 10 tot 30 jaar aanhouden, maar zelden duren ze levenslang.

Wat zijn de symptomen van allergische rhinitis?
  • Verstopte neus
  • Loopneus
  • Veel niezen
  • Jeukende neus
  • Gevoel dat er achteraan in je keel voortdurend slijm zit
  • Jeukende, rode of waterige ogen
  • Hoesten
  • Moeite om te ademen
  • Ontstoken holte(s)
  • Keelklachten
  • Huidklachten
  • Gehoorklachten
Deze symptomen kunnen alléén of in combinatie met elkaar voorkomen.

Leven met allergische rhinitis kan soms lastig zijn
De intensiteit van de klachten is bij iedereen verschillend. Voor sommige mensen kunnen ze een zware impact hebben op het dagelijkse functioneren. Voor hen gaat het veel verder dan niezen en een loopneus. Heel wat symptomen van allergische rhinitis veroorzaken slaapproblemen en daarbij horende gevolgen voor de gezondheid zoals vermoeidheid en stemmingswisselingen. Het kan er ook voor zorgen dat je je overdag minder goed kunt concentreren op je werk of op school, en het kan zelfs bijdragen tot stress, angst en depressie.

Wat zijn de oorzaken van allergische rhinitis?
De oorzaak van allergische rhinitis is altijd een allergeen dat je inademt. Allergenen zijn stofjes waarop het immuunsysteem van sommige mensen reageert terwijl het normaal gezien niet hoeft te reageren. De meest voorkomende allergenen bij allergische rhinitis zijn:
  • Pollen afkomstig van bomen van januari tot mei
  • Pollen van grassen van april tot september
  • Pollen van onkruidsoorten van juni tot november
  • Schimmelsporen
  • De uitwerpselen van de huisstofmijt die zich graag nestelt in beddengoed, kleding, tapijt, stoffering van meubilair en knuffelbeesten
  • Huidschilfers (epitheel), veren, urine en speeksel van dieren
Seizoensgebonden of niet-seizoensgebonden allergische rhinitis
Als allergische rinitis jaarlijks optreedt gedurende een bepaalde periode spreekt men van een seizoensgebonden allergische rinitis. De symptomen worden in dat geval bepaald door seizoensgebonden factoren, zoals pollen van bepaalde bomen, grassen of onkruidsoorten. Heb je het hele jaar door last van allergische rinitis dan spreken we over een niet-seizoensgebonden allergische rinitis. Hierbij worden de klachten meestal veroorzaakt door allergenen binnenshuis afkomstig van de huisstofmijt of van huisdieren.
Let op, als je op reis bent in een ander land waar het klimaat en de seizoenen verschillend zijn van bij ons in België of Nederland, dan kan je pollenallergie op een totaal ander tijdstip vallen tijdens je vakantie. Hou daar misschien best rekening mee als je op reis gaat.
 

Intermitterende of persisterende allergische rhinitis

Allergische rhinitis kan ook ingedeeld worden volgens de duur van de klachten. Zo spreken we van intermitterende allergische rinitis als je symptomen gedurende bepaalde tijden van het jaar optreden, maar minder dan 4 dagen per week én minder dan 4 weken op een rij aanhouden. Bij persisterende allergische rinitis duren de symptomen langer dan 4 dagen per week en 4 weken op een rij. In het laatste geval ervaar je zelfs iedere dag de vervelende allergiesymptomen.

Hoe wordt allergische rhinitis vastgesteld?
Weten waardoor je allergische rinitis veroorzaakt wordt, is essentieel om te weten hoe je je symptomen kunt behandelen. Blijf er niet mee lopen maar ga ermee naar je huisarts die je al dan niet zal doorverwijzen naar een specialist. De diagnose wordt gesteld op basis van je medische geschiedenis, je klachtenpatroon en allergietesten. Allergietesten gebeuren doorgaans door middel van een bloedafname of door een huidpriktest. Bij een huidpriktest worden op je onderarm een aantal krasjes gezet waarop een druppeltje vloeistof aangebracht wordt met daarin telkens een ander allergeen. Daar waar een rood bultje ontstaat, is er sprake van een allergische reactie. Om na te gaan of de test betrouwbaar is, krijg je ook altijd een krasje met een stof waarop iedereen reageert. Neem je een antiallergische medicatie dan wordt niet alleen de controlekras onderdrukt maar zullen ook de andere testen niet werken.  
Wat kun je zelf doen tegen allergische rhinitis?
Als de arts vastgesteld heeft dat je een allergie hebt kan de behandeling beginnen met een sanering, hetzij het vermijden of beperken van de blootstelling aan het/de betreffende allergeen/allergenen. Ideaal zou natuurlijk zijn mocht je de allergenen waarop jij reageert volledig kunnen vermijden, maar dat is quasi onmogelijk want ze zweven zowat overal in de lucht. Volgende maatregelen kunnen echter al voor een deel helpen:
  • Huisstofmijt
    Gebruik huisstofmijtdichte matrashoezen, was je beddengoed wekelijks op 60°, verwijder alle tapijten, kussens en knuffels waar huisstofmijt zich kan in nestelen, ventileer voldoende je huis, zorg voor gladde vloeren en meubels en gebruik een stofzuiger met een HEPA-filter
     
  • Pollen
    Blijf tijdens het pollenseizoen zo mogelijk binnen als het droog is en veel waait, hou de ramen gesloten
     
  • Huisdieren
    Een huisdier uit je huishoudelijke omgeving verwijderen heeft op korte termijn eigenlijk weinig zin. Onderzoek toont aan dat dierlijke allergenen nog jaren lang aanwezig blijven in huis en daardoor nog lang allergische klachten kunnen uitlokken.
     
  • Aspecifieke prikkels
    Naast bovenstaande saneringsmaatregelen is het belangrijk om aspecifieke prikkels te vermijden zoals (tabaks)rook, verf- en baklucht.
     
Wat kan de arts voorschrijven tegen allergische rhinitis
  • Symptoombestrijding
    De arts zal vervolgens symptomatische medicatie voorschrijven waarmee de klachten vrij snel tot rust komen. Ze zijn in verschillende vormen verkrijgbaar. Lokale toediening heeft de voorkeur boven orale medicatie. Komen in aanmerking: neusdruppels en neussprays al dan niet met antihistaminica of corticosteroïden, orale bij voorkeur niet slaapwekkende (sederende) antihistaminica en kalmerende oogdruppels tegen jeukende ogen. Vooral de duur en de ernst van de klachten bepalen de keuze tussen deze groepen geneesmiddelen. In ons assortiment vind je heel wat producten die je klachten kunnen verlichten.
     
  • Desensibilisatie of immunotherapie
    Subcutane (SCIT – onder de huid) of sublinguale (SLIT – onder de tong) immunotherapie komt in aanmerking bij mensen met ernstige klachten, die onvoldoende reageren op symptomatische medicatie. Deze behandeling richt zich op de oorzaak van de allergie en zorgt ervoor dat je lichaam op lange termijn minder tot niet meer reageert op het allergeen waaraan je allergisch bent. Door gedurende een periode van 3 tot 5 jaar regelmatig een beetje allergeen toe te dienen waarvoor je allergisch bent bouwt je lichaam tolerantie op voor de stof die allergie veroorzaakt. Het resultaat is echter niet zeker en er kunnen milde tot ernstige nevenwerkingen optreden.