Wat verstaan we onder vitamine E?
Vitamine E is eigenlijk een verzamelnaam voor 8 verwante vitamine E-achtige stoffen die samen het vitamine E-complex vormen:- 4 tocoferolen: alfa-, bèta-, gamma- en deltatocoferol
- 4 tocotriënolen: alfa-, bèta-, gamma- en deltatocotriënol
Net zoals vitamine A, D en K is vitamine E een vetoplosbare vitamine die kan worden opgeslagen in het lichaam.
De actiefste vorm van vitamine E als antioxidant is het natuurlijke isomeer alfa-tocoferol dat van nature het meest aanwezig is in de voeding.
Vitamine E speelt een rol in verschillende biologische processen zoals de stabiliteit van de celmembranen en de plaatjesaggregatie, maar komt ook tussen als cofactor in verschillende enzymatische reacties en in de regulatie van de genen onder meer met betrekking tot ontstekingsreacties.
Vitamine E remt de verouderingsprocessen, ondersteunt de stofwisseling, is van belang voor de vruchtbaarheid en ondersteunt de gezondheid van het hart en de bloedvaten, het zenuwstelsel, het immuunsysteem, de botten, de spieren, de lever, de huid, het haar en de ogen.
Bronnen van vitamine E
Aangezien vitamine E in vele voedingsmiddelen zit, zullen we in onze streken niet snel een tekort opdoen. Vitamine E zit voornamelijk in plantaardige voeding, niet zozeer in dierlijke voeding.
Voorbeelden zijn plantaardige oliën zoals tarwekiemolie, sojaolie, maïsolie, olijfolie en koolzaadolie, maar ook noten en zaden zoals zonnebloempitten, hazelnoten, pijnboompitten, amandelen, paranoten, pistachenoten. Daarnaast vind je ook vitamine E in vette vis, eieren, volkorengranen, garnalen, groenten zoals spinazie, en fruit.
De heilzame functies van vitamine E- Antioxidante werking
De belangrijkste functie van vitamine E is eigenlijk terug te voeren op de bescherming van vetzuren en vetoplosbare stoffen tegen vernietiging door zuurstof (oxidatie) en andere gifstoffen zoals zware metalen en sommige medicijnen. Met vetoplosbare stoffen bedoelen we vitamine A, carotenoïden, geslachts- en bijnierhormonen. En omdat deze zich zowat overal in het lichaam bevinden (celmembranen en bindweefsel) heeft een tekort aan vitamine E verregaande gevolgen. Vooral D-alfa-tocoferol stabiliseert de celmembranen en remt zo het celverouderingsproces.
- Bescherming cardiovasculair systeem
Door zijn bloedverdunnende werking gaat vitamine E de vorming van bloedstolsels (trombose) tegen en verbetert de bloedcirculatie. Vitamine E remt de oxidatie van LDL-cholesterol, versterkt de capillairwanden en remt de kalkafzetting (atherosclerotische plaques). Vitamine E speelt ook een rol in de vorming en de bescherming van de rode bloedlichaampjes tegen toxines in het bloed.
- Energieproductie en celademhaling
Vitamine E voorziet de organen en de spieren – ook het hart uiteraard – van zuurstof zodat het uithoudingsvermogen verbetert. Vitamine E is dus essentieel voor de energieproductie en bijgevolg voor de celademhaling.
- Vruchtbaarheid
Toen in 1922 ontdekt werd dat ratten die geen vitamine E kregen onvruchtbaar werden, werd aan deze vitamine de Griekse naam tocoferol gegeven wat eigenlijk ‘nakomelingen dragen’ betekent. Tocoferol bevordert de beweeglijkheid van inactieve zaadcellen en heeft een positieve invloed op de innesteling van de eicel in de baarmoederwand.
- Neurologische functie
Vitamine E speelt een belangrijke rol in de overbrenging van zenuwimpulsen.
Indicaties om extra vitamine E te nemen
Hoewel er in een gezonde en gevarieerde voeding voldoende vitamine E aanwezig is voor onze gezondheid, kunnen bepaalde situaties en aandoeningen een aanwijzing zijn om extra vitamine E te gebruiken:- Verhoogde behoefte aan vitamine E bij malabsorptie van vetten door o.a. de taaislijmziekte (mucoviscidose), galstuwing (cholestase), glutenintolerantie (coeliakie), duursporten en metabool syndroom.
- Remming veroudering, verbetering levenskwaliteit bij ouderen
- Cardiovasculaire aandoeningen door aderverkalking (atherosclerose), bloedklonters (trombose), circulatiestoornissen, spataderen, te hoge cholesterol (hypercholesterolemie), hoge bloeddruk (hypertensie), …
- Leveraandoeningen zoals niet-alcoholische leververvetting, ontsteking vette lever (steatohepatitis), hepatitis B, hepatitis C, acuut leverfalen
- Bij aanvang van leeftijdsgerelateerde netvliesveroudering (maculadegeneratie) en preventie van cataract
- Wondgenezing: littekenvorming, brandwonden, atopische huidklachten
- Gewrichtsaandoeningen zoals osteoartritis en reumatoïde artritis
- Preventie van neurodegeneratieve aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson, ALS (amyotrofische lateraalsclerose)
- Hormonale disbalans bij de vrouw zoals cyclische pijnlijke borsten (mastalgie), PMS, menstruatiepijn (dysmenorroe), PCOS (polycysteus ovarium syndroom), overgangsklachten…
- Verminderde vruchtbaarheid
- Diabetes type 1 en 2 en diabetescomplicaties. Veel diabetici hebben een vitamine E-tekort
- COPD
- Preventie van osteoporose
- Spierdegeneratie (sarcopenie)
- Chronisch nierfalen, hemodialyse
- Fibromyalgie
Hoeveel vitamine E hebben we dagelijks nodig?
Omdat de nodige hoeveelheid vitamine E sterk afhankelijk is van bepaalde ziekten die oxidatieve stress veroorzaken, het rookgedrag en het genetisch patroon van elk individu, is het niet mogelijk om een ADH (Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid) te bepalen die overeenkomt met de gemiddelde behoefte van de bevolking. Steunend op een gemiddelde inname van alfa-tocoferol via de voeding van de Europese bevolking in goede gezondheid stelt de EFSA een referentie-inname voor van 13 mg/dag voor mannen en 11 mg/dag voor vrouwen. In onderstaande tabel vind je de RI, aanbevolen door de Belgische Hoge Gezondheidsraad. |
|
