BMI berekenen – Het ideale gewicht van de vrouw
BMI berekenen vrouw?
Ontdek je ideale gewicht De Body Mass Index (BMI) is een veelgebruikte maatstaf om te bepalen of iemand een gezond gewicht heeft in verhouding tot zijn of haar lengte. Hoewel het geen perfecte indicator is voor je individuele gezondheid, kan het wel een nuttig hulpmiddel zijn om een algemeen beeld te krijgen van je gewichtstoestand. Op vraag van veel vrouwelijke klanten, bieden we in dit artikel een eenvoudige gids over hoe je je BMI kunt berekenen en interpreteren als vrouw.
Wat is BMI?
De Body Mass Index (BMI) is een index die de verhouding tussen de lengte en het gewicht van een persoon weergeeft. Deze index wordt veelvuldig in de medische wereld toegepast om een indicatie te krijgen of je een gezond gewicht hebt in verhouding tot je lichaamslengte. Naargelang het resultaat van de berekening wordt bepaald of er eventueel sprake is van overgewicht of ondergewicht.
Historiek achter de BMI
De BMI-formule is eigenlijk oorspronkelijk bedacht door de wiskundige en sterrenkundige Gentenaar Adolphe Quetelet (1796-1874) die zich ook interesseerde in sociale statistiek en graag grafieken maakte over bijvoorbeeld sterftecijfers in bepaalde regio’s. Door metingen uit te voeren op bepaalde bevolkingsgroepen ontwikkelde hij een ‘gemiddelde mens’. In die tijd leidde dit tot hevige discussies omdat getwijfeld werd aan de wetenschappelijke waarde van die grafieken. Niettemin, was het de belangstelling van Quetelet voor die menselijke fysieke kenmerken die uiteindelijk geleid heeft tot de Queteletindex (QI), zonder dat hij daarvoor een bepaalde interesse had voor overgewicht.
Het is pas toen het lichaamsgewicht van de gemiddelde Amerikaan na de Tweede Wereldoorlog in snel tempo steeg dat er naar manieren gezocht werd om het gemiddelde relatieve lichaamsgewicht te monitoren. De Queteletindex werd hiervoor geïntroduceerd als praktische index. Later werd de naam stilaan vervangen door de Amerikaanse benaming Body Mass Index (BMI) die wereldwijd en door de WHO als instrument gebruikt werd om de mate van overgewicht bij mensen gemakkelijk te kunnen bepalen.
Hoe wordt de BMI berekend?
BMI = lichaamsgewicht (in kg) / lichaamslengte (in m) ²
Hoe interpreteer je het resultaat van je BMI?
Vergelijk het resultaat van je BMI-berekening met onderstaande tabel en interpreteer je gezondheidssituatie en bijhorende richtlijnen:
| BMI-waarde | Interpretatie | Gezondheidsrisico |
|---|---|---|
| Lager dan 18,5 | Ondergewicht | Te licht, te weinig reserve bij ziekte |
| 18,5 – 24,9 | Normaal gewicht | Je gewicht is ok, probeer dit zo te houden. |
| 25,0 – 29,9 | Overgewicht | Probeer liefst af te slanken tot een gezond gewicht. |
| 30,0 – 39,9 | Obesitas | Je hebt een zeer grote kans tot het ontwikkelen van diabetes type II, hart- en vaatziekten, onvruchtbaarheid en gewrichtsklachten. |
| 40 en hoger | Morbide obesitas | Je moet dringend afvallen want je gewicht betekent een groot gevaar voor je gezondheid. |
De beperkingen van de BMI
Hoewel de BMI een standaard toegepaste maatstaf is die veelvuldig gehanteerd wordt door de Amerikaanse overheid en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bij het vaststellen van een gezond gewicht, is zijn formule geen perfect systeem. Hij maakt immers geen onderscheid tussen spiermassa en vetmassa, en houdt geen rekening met andere factoren zoals leeftijd, geslacht, lichaamsbouw en individuele verhoudingen van spier-, vet- en botweefsel. Om die redenen is er steeds meer kritiek op de betrouwbaarheid van dit systeem als indicator van individuele gezondheid. We geven enkele voorbeelden:
- Verhouding spier- en vetmassa
De BMI houdt geen rekening met de verdeling van het lichaamsgewicht in spier- en vetmassa. Aangezien spiermassa dichter en zwaarder is dan vetweefsel, kunnen sterk gespierde mensen zoals sporters en bodybuilders een hogere BMI hebben, ook al hebben ze een gezond vetpercentage. Op die manier worden atleten vaak ten onrechte geclassificeerd onder de mensen met overgewicht of zelfs obesitas. - Geslachtsverschillen
Hoewel de BMI-berekening op dezelfde manier gebeurt voor mannen als voor vrouwen, moet het resultaat eigenlijk anders geïnterpreteerd worden. Van nature uit heeft de vrouw meer vetmassa en minder spiermassa dan de man. Dit is grotendeels evolutionair bepaald. Die hogere vetmassa bij de vrouw wordt hoofdzakelijk verdeeld in het onderhuidse weefsel van de borsten, de heupen en de billen en dient als reserve voor de zwangerschap en borstvoeding. En als de vrouw zwanger is of borstvoeding geeft, is de BMI-waarde al helemaal niet meer relevant omdat de vrouw dan sowieso in gewicht toeneemt. - Leeftijdsverschillen
De BMI houdt ook geen rekening met de veranderingen van de lichaamssamenstelling die optreden met de leeftijd. Eens de 60 ongeveer gaat ons botvolume dalen en worden we kleiner. Dit betekent dat de maatstaf minder nauwkeurig wordt naarmate we ouder worden. Zo lijkt een BMI tussen 22 en 28 nog een aanvaardbare waarde voor de 70-plussers. Dit wordt bevestigd door onderzoeken waaruit blijkt dat de kans op sterfte bij 70-plussers het laagst is in de categorie ‘overgewicht’ in plaats van de categorie ‘normaal gewicht’. Het sterfterisico neemt in deze leeftijdsgroep vooral toe naarmate er meer sprake is van een sedentaire levensstijl. - Gezondheidstoestand
De BMI geeft geen specifieke informatie over de algemene gezondheid van de persoon zoals bloeddruk, bloedsuikerwaarden, cholesterol- en glyceridenniveaus, noch over de aanwezigheid van eventuele andere risicofactoren voor ziekten. - Genetische factoren
Aangezien de BMI gebaseerd is op een formule die algemene patronen weergeeft, kan hij de individuele variatie in lichaamsbouw, metabolisme en genetica niet volledig vastleggen. Wat voor de ene persoon als een gezonde BMI beschouwd mag worden, is voor een andere misschien niet van toepassing. Voor mensen met een groeistoornis (achondroplasie) is er in 2008 zelfs een alternatief ontwikkeld in de vorm van lengte- en gewichtscurven die verschillend zijn voor mannen en vrouwen. - Verschil in afkomst
Bij sommige Aziatische populaties is het vetpercentage hoger dan dat van Westerse mensen. Voor populaties uit Oceanië geldt juist het omgekeerde, zij hebben immers een lager vetpercentage bij eenzelfde BMI.
Wat is een gezonde BMI voor vrouwen?
Een gezonde BMI voor vrouwen bevindt zich tussen 18,5 en 25. Je vindt online heel wat gratis BMI-calculators. Het volstaat om er je leeftijd, geslacht, lichaamsgewicht en lichaamslengte in te brengen en het systeem berekent in een mum van tijd je BMI. Over het algemeen krijg je ook uitleg bij het resultaat en tips om naar een gezonder gewicht toe te werken.
Vrouwen van bij ons hebben over het algemeen een lagere BMI
In Vlaanderen en Nederland hebben vrouwen een gemiddelde lichaamslengte van 1,68 meter en behoren daarmee tot de grootste vrouwen van Europa. Op die manier doet hun BMI het ook relatief goed in vergelijking met deze van andere populaties. Een hogere BMI komt eerder voor bij lager opgeleiden vrouwen omwille van een ongezondere voeding, minder lichaamsbeweging en ook soms in de mate waarin vrouwen zich ongelukkiger voelen.
Waarom de overgang een hogere BMI kan veroorzaken
Het is niet ongewoon dat vrouwen in de overgang op korte tijd wat kilootjes bijkrijgen. Deze stapelen zich meestal op ter hoogte van de buikstreek. Dit komt omdat het niveau van het hormoon oestrogeen dat in de vruchtbare jaren zorgde voor onderhuids vet in de borsten en rond de heupen en dijen, ter voorbereiding van eventuele zwangerschappen, in de menopauze gaat dalen, waardoor het vet zich gaat verplaatsen naar de buikstreek (visceraal vet). De ene heeft daar echter meer last van dan de andere.
Body Mass Index (BMI) én buikomtrek, een relevantere maatstaf
Om echt te weten of je te zwaar of te licht bent, is het belangrijk om ook je buikomtrek mee te nemen in de berekening. Terwijl de BMI de verhouding weergeeft tussen je gewicht en je lengte, zegt je buikomvang juist meer over je lichaamsvet. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat er een sterk verband bestaat tussen de hoeveelheid buikvet (visceraal vet) en gezondheidsrisico’s zoals diabetes type 2, aderverkalking (atherosclerose), kortademigheid, gewrichtsontstekingen (artritis), hart- en vaatziekten, sommige vormen van kanker en herseninfarcten. Dat komt omdat vetcellen rondom de buikorganen en in de buikholte actiever zijn dan vetcellen elders in het lichaam. De vetcellen rond de organen produceren hormonen die de stofwisseling verstoren en de gevoeligheid van lichaamscellen voor insuline kunnen verminderen. Vetophoping op andere plaatsen zoals heupen en dijen daarentegen, heeft nauwelijks invloed op ziekterisico.
Hoe meet je je buikomtrek?
Ga rechtop staan, ontbloot je buik en plaats het begin van je meetlint aan de zijkant van je onderste rib. Wikkel je meetlint onder een denkbeeldige rechte lijn om je buik ongeveer 2 cm boven je navel. Ontspan en adem volledig uit. Lees het resultaat af op het einde van de uitademing. Voor een vrouw wordt gestreefd naar een maximum omtrek van 80 cm. Een grotere buikomvang geeft een verhoogd risico op gezondheidsklachten. In combinatie met een BMI hoger dan 25 is het risico nog groter.
Hoe visceraal buikvet voorkomen of verminderen
Te veel buikvet is dus slecht voor de gezondheid. En wat veel mensen niet weten is dat je zelfs met een normaal lichaamsgewicht te veel buikvet kunt hebben en een hoger risico op gezondheidsproblemen kunt lopen. Los van een aantal factoren waar je weinig aan kunt doen zoals je genetische predispositie en hormonale veranderingen tijdens de overgang, vind je hieronder enkele tips om overmatig buikvet te voorkomen en/of te verminderen:
- Suiker is een grote boosdoener als het gaat om de buikomtrek. Drink daarom geen suikerrijke drankjes en eet zo weinig mogelijk suiker.
- Alcohol remt de vetverbranding en slaat het overschot aan calorieën op in buikvet. Drink daarom weinig of liefs geen alcohol.
- Beweeg minstens 30 minuten per dag.
- Zorg voor voldoende eiwitrijke voeding. Deze voorkomt de drang naar zoet en remt het hormoon dat de eetlust opwekt.
- Eet voldoende vezels, zij stabiliseren de hongerhormonen en verhogen het verzadigd gevoel.
- Zorg voor voldoende slaap. Wie te weinig slaapt over de jaren heen, heeft meer kans op het opstapelen van extra kilo’s.
Conclusie
Het berekenen van je BMI als vrouw is een eenvoudig proces dat slechts enkele stappen vereist. Het biedt een ruwe schatting van je gewichtstoestand in verhouding tot je lichaamslengte. Het is echter belangrijk om te onthouden dat je BMI slechts één maatstaf is en dat het geen volledig beeld geeft van je algehele gezondheid. Raadpleeg altijd een medisch professional voor een grondige beoordeling van je gezondheid en gewichtstoestand.
