Chlorofyl, levensbelangrijk bladgroenpigment

22 augustus 2024

Chlorofyl, het bladgroenpigment van het leven

Chlorofyl is een essentieel groen pigment dat een cruciale rol speelt in de fotosynthese, het proces waarbij planten, algen en sommige bacteriën zonlicht omzetten in chemische energie. Ontdekt aan het begin van de 19e eeuw, is chlorofyl niet alleen van vitaal belang voor het plantenleven, maar ook voor de voedselketen en het wereldwijde ecologische evenwicht. We leggen in dit artikel uit wat chlorofyl is en wat de vele voordelen zijn voor de mens en onze planeet.

Wat is chlorofyl ?

Chlorofyl is een groen pigment dat aanwezig is in planten, algen en sommige bacteriën. De typische natuurlijke groene kleur zit in de bladgroenkorrels van planten en is essentieel voor hun gezondheid. Chlorofyl helpt planten en algen immers om zonlicht op te vangen en te absorberen waardoor het fotosyntheseproces in gang gezet kan worden.

De structuur van chlorofyl

Chlorofyl is een complexe molecule die bestaat uit een porfyrinering met een magnesiumatoom in het centrum, omgeven door een lange alcoholzijketen (fytyl). Deze ringstructuur is verantwoordelijk voor de absorptie van licht.

Daarnaast heeft chlorofyl ook een lange hydrofobe zijketen die helpt om het pigment in de membranen van chloroplasten te verankeren.

Soorten chlorofyl

Er zijn verschillende soorten chlorofyl, waarvan chlorofyl a en chlorofyl b de meest voorkomende zijn:

Chlorofyl a
Dit belangrijkste type chlorofyl komt voor in alle fotosynthetische organismen. Het absorbeert licht voornamelijk in het blauwe en het rode spectrum.

Chlorofyl b
Dit type chlorofyl, aanwezig in planten en groene algen, absorbeert licht in een iets ander spectrum dan chlorofyl a, wat de efficiëntie van de fotosynthese verhoogt.

Chlorofyl c en d
Deze andere varianten zijn te vinden in verschillende vormen van algen.

Waarom is chlorofyl groen?

Chlorofyl is groen omdat het specifieke golflengten van licht absorbeert en reflecteert.
Licht bestaat uit een spectrum van kleuren met elk hun specifieke golflengte. De zichtbare kleuren lopen van rood (met lange golflengten) tot violet (met korte golflengten). Denk maar aan de kleuren van een regenboog. Chlorofyl absorbeert licht dat zich voornamelijk in het blauwe (430-450 nm) en het rode (640-680 nm) deel van het spectrum bevindt. De groene golflengten (ongeveer 500-570 nm) worden daarentegen niet geabsorbeerd maar teruggekaatst (gereflecteerd) door de bladgroenkorrels. Dit gereflecteerde groene licht is wat we zien, waardoor chlorofyl groen lijkt.

Wat is de rol van chlorofyl voor de fotosynthese

De absorptie van blauw en rood licht door chlorofyl is essentieel voor de fotosynthese. Deze golflengten bevatten de juiste hoeveelheid energie om de elektronen in de chlorofylmoleculen te exciteren, waardoor ze naar een hoger energieniveau worden gebracht. Deze geëxciteerde elektronen spelen een belangrijke rol in de lichtreacties van de fotosynthese, waarbij de energie van het licht gebruikt wordt om koolstofdioxide en water om te zetten in glucose en zuurstof.

Chemische formule: 6 CO2 + 6 H2O + licht → C6H12O6 + 6 O2
Met andere woorden: koolstofdioxide + water + licht → glucose + zuurstof

Dit proces vindt plaats in de chloroplasten, de gespecialiseerde organellen van plantencellen.

Ecologisch en nutritioneel belang van chlorofyl

Fotosynthese vormt de basis van de voedselketen. Planten produceren koolhydraten die dienen als voedsel voor herbivoren, die op hun beurt carnivoren voeden. Bovendien komt er bij fotosynthese zuurstof vrij, die essentieel is voor de ademhaling van aerobe organismen, waaronder mensen. Door kooldioxide op te nemen, helpt fotosynthese ook bij het reguleren van het klimaat door het broeikaseffect te verminderen.

Waarin vind je chlorofyl?

Naast planten en algen zijn er ook heel wat groenten die rijk zijn aan chlorofyl. Over het algemeen kun je aannemen dat hoe donkerder groen het blad of de groente is, hoe meer chlorofyl erin zit. Maar vergis je niet, want zelfs groenten die niet groen zijn, kunnen kleine hoeveelheden chlorofyl bevatten.
Groenten die veel chlorofyl bevatten zijn spinazie, tuinkers, waterkers, postelein, peterselie, rucola, boerenkool, prei en andijvie.
In de voedingsindustrie wordt chlorofyl gebruikt als natuurlijke kleurstof onder het E-nummer E140.

Hoe haal je het meeste chlorofyl uit je voeding?

Onderstaande tabel geeft weer uit welke groenten en supplementen je chlorofyl kunt halen.

Voedingsmiddel/supplement	Hoeveelheid chlorofyl
(mg per 100 gram)	(mg per 100 gram)
Boerenkoolpoeder	124,4
Chinese kool	4,1
Chlorella	2800 à 3710
Gerstegraspoeder	980,0
Groene bonen	15,6
Peterselie	38,0
Phytoplankton (Nannochloropsis gaditana)	1500
Prei	7,7
Spinazie	23,7
Spirulina (gemiddeld)	1250 à 1500
Tuinkers	31,2

Bron:
Placebo Nocebo jaargang 3, nr 12 (US Department of Agriculture. USDA nutrient database)

Belangrijkste medische toepassingen van chlorofyl

Hoewel er op het internet van alles beweerd wordt over chlorofyl zoals de vele voordelen bij huidaandoeningen, als natuurlijk deodorant, om gewichtsverlies te bevorderen of als middel tegen bepaalde soorten kanker, willen we je waarschuwen omdat hierover nog maar weinig wetenschappelijk bewijs gevonden is. Wat we intussen wel al weten …

Rijk aan vitaminen, mineralen en antioxidanten
Chlorofyl is uitermate rijk aan de vitamine A, vitamine C, vitamine E en vitamine K, mineralen zoals calcium , magnesium en ijzer , en antioxidanten die je lichaamscellen helpen beschermen tegen celbeschadigende invloeden van buitenaf.
Wellicht worden de positieve eigenschappen van deze nutriënten te pas en te onpas gebruikt om bovenstaande beweringen te uiten die ons willen doen geloven dat chlorofyl een wondermiddel is tegen allerlei ziekten en kwalen.

Ondersteuning bij de ontgifting
Chlorofyl heeft de positieve eigenschap allerlei toxische stoffen aan zich te kunnen binden, waaronder giftige bijproducten afkomstig van een gebrekkige spijsvertering, alcohol, zware metalen zoals kwik, amalgaam, uranium, aluminium, koper, chroom, lood en cadmium, maar ook PAK’s (polycyclische aromatische koolwaterstoffen of polycyclische aromaten) zoals benzopyreen, dat vrijkomt bij het aanbranden van voedsel. Chlorofyl helpt deze toxische stoffen af te voeren via de ontlasting zodat ze niet opgenomen worden in het bloed.
In deze context is chlorofyl aangewezen voor mensen met allergieën en chronische luchtwegproblemen, die hun amalgaanvullingen laten verwijderen, die veel medicijnen moet innemen, veel rood vlees eten, een trage maagdarmwerking (constipatie) en daarmee gepaarde klachten hebben zoals futloosheid, hoofdpijn, vochtretentie en huidproblemen, en last hebben van spierkrampen door magnesiumtekort.

Ondersteuning van de hormonen
Chlorofyl kan bijdragen tot de verwijdering van hormoonverstoorders (xenobiotica) uit het lichaam zoals ftalaten, dioxines, aflatoxine, pcb’s, pesticiden, enz. Samen met specifieke stoffen uit koolsoorten (DIM) speelt chlorofyl ook een belangrijke rol in de afbraak en het uitscheiden van overmatige oestrogenen en hun ongunstige bijproducten die verantwoordelijk zijn voor bepaalde ziekten en klachten.

Stimuleert glutathion
Chlorofyl is belangrijk voor de aanmaak van glutathion, een zeer belangrijke antioxidant dat nodig is voor de ontgifting, de omzetting en het recycleren van hormonen, en onze gezondheid in het algemeen.
Chlorofyl als supplement
Naast het dagelijks eten van groene groenten en eventueel algen, kun je misschien de behoefte hebben aan extra chlorofyl onder de vorm van een supplement. Groene grassen zoals tarwegras en gerstegras zin rijk aan chlorofyl. Je kunt ze ook in poedervorm verkrijgen. Maar chlorella , spirulina en bepaalde groene algen en wieren zijn een nog rijkere bron van chlorofyl. Je vindt ze in poedervorm, maar ook in tabletten of capsules.

Let op, vergelijk deze chlorofylsupplementen niet met een gewone multi want deze zijn veel lager gedoseerd in vitaminen en mineralen.

Weet dat chlorellasupplementen tegenwoordig vaak ook in de synthetische vorm aangeboden worden. Het hoeft geen betoog dat je best kiest voor een zuiver preparaat met natuurlijke chlorella.

Conclusie

Chlorofyl is veel meer dan alleen een groen pigment. Het is een sleutelmolecule dat het leven op aarde ondersteunt door fotosynthese, die van kapitaal belang is voor de voedselproductie, de zuurstofvrijgave en de klimaatregulatie. De commerciële en medische toepassingen tonen het belang ervan in verschillende aspecten van het dagelijkse leven. Naarmate de onderzoeken vorderen, blijft chlorofyl zijn potentieel voor toekomstige innovaties onthullen, wat zijn essentiële rol in ons ecosysteem, onze technologie, onze voeding en onze gezondheid versterkt.