Depressieve gedachten en gevoelens? Natuurlijke behandelingen
Natuurlijke behandelingen van depressie
Op 10 oktober, de Werelddag voor Geestelijke Gezondheid, willen we even
stilstaan bij de uitdagingen en de zorg die nodig zijn voor onze mentale
gezondheid. Wij maken van de gelegenheid gebruik om onze aandacht te richten
op depressie, een veelvoorkomende maar vaak verkeerd begrepen geestelijke
gezondheidsstoornis. Hoewel traditionele behandelingen zoals therapie en
medicatie essentieel kunnen zijn, ontdekken steeds meer mensen de waarde van
natuurlijke behandelingen als aanvulling op hun herstelproces. In dit
artikel verkennen we niet alleen de symptomen en de mogelijke oorzaken van
depressie, maar willen we ook een aantal natuurlijke benaderingen
voorstellen om depressie te behandelen en het welzijn te bevorderen zonder
direct de toevlucht te hoeven nemen op soms zware medicatie.
Wat is depressie?
Depressie, ook wel depressieve stoornis genoemd, is een mentale
gezondheidsstoornis die gekenmerkt wordt door aanhoudende gevoelens van
somberheid, verdriet, leegte en verlies van interesse of plezier in
activiteiten die vroeger als leuk ervaren werden. Om van een psychische
aandoening te kunnen spreken moeten deze kernklachten zich zo goed als
dagelijks bijna de hele dag manifesteren en ten minste twee weken duren.
Depressie beïnvloedt niet alleen de emotionele toestand van een persoon,
maar kan ook fysieke klachten veroorzaken en het vermogen om normaal te
functioneren verminderen.
Hoe vaak komt depressie voor?
Depressie is een van de meest voorkomende geestelijke gezondheidsproblemen
wereldwijd. Het treft zowat 8% van alle lagen van de bevolking, ongeacht
leeftijd, geslacht en achtergrond. En het komt anderhalf tot tweemaal meer
voor bij vrouwen dan bij mannen.
Symptomen van depressie
De symptomen van depressie kunnen variëren in intensiteit en duur, maar worden over het algemeen gekenmerkt door een combinatie van emotionele, fysieke en gedragsmatige veranderingen. Hier zijn enkele van de meest voorkomende symptomen:
-
Emotionele symptomen
- Aanhoudende somberheid, een overweldigend gevoel van verdriet dat bijna dagelijks het grootste deel van de dag aanhoudt en niet weggaat
- Verlies van interesse, geen plezier meer hebben in activiteiten die eerder als leuk werden ervaren, zoals hobby's, werk of sociale interacties
- Gevoelens van hopeloosheid of waardeloosheid, een sterke overtuiging dat de toekomst somber is of dat men niets waard is
- Overdreven of ongegronde schuldgevoelens over fouten uit het verleden
- Irritatie of prikkelbaarheid, snelle boosheid of frustratie, zelfs over kleine dingen -
Fysieke symptomen
- Vermoeidheid of energieverlies, voortdurend moe zijn, gevoel van uitputting, zelfs na voldoende slaap en zonder fysieke inspanning
- Slaapproblemen zoals moeite hebben met inslapen of doorslapen (insomnie), of juist te veel slapen (hypersomnie)
- Verandering in eetlust of gewicht, significant gewichtsverlies of -toename zonder dieet, verlies van eetlust of juist een toegenomen honger o Lichamelijke pijn zoals onverklaarbare hoofdpijn, rugpijn of andere pijnklachten zonder fysieke oorzaak
- Vertraagde motoriek zoals trager bewegen of praten, vaak op een manier die door anderen wordt opgemerkt -
Cognitieve symptomen
- Concentratieproblemen zoals moeite hebben met focussen, nadenken, of beslissingen nemen
- Geheugenproblemen zoals het zich herinneren van details of afspraken
- Negatieve gedachten zo als terugkerende gedachten aan de dood, zelfmoord of gevoelens van waardeloosheid -
Gedragsmatige symptomen
- Sociale terugtrekking of zich afzonderen van vrienden, familie, en sociale activiteiten
- Verlies van interesse in zelfzorg, verwaarlozing van persoonlijke hygiëne of uiterlijke verzorging
- Verminderde prestaties op het werk of op school door concentratieverlies of verminderde motivatie
- Risicovol gedrag zoals zich engageren in gevaarlijke activiteiten zonder na te denken over de gevolgen, roekeloos rijden of middelenmisbruik -
Suïcidale gedachten of gedrag
- Gedachten aan de dood, overmatig nadenken over zelfmoord, met of zonder concreet plan
- Fysieke zelfmoordpogingen
Het is belangrijk om te erkennen dat niet iedereen alle symptomen ervaart en dat de ernst van de symptomen kan variëren. Als in totaal minstens 5 van bovenstaande symptomen gedurende minimaal twee weken aanwezig zijn, kan de diagnose van depressie gesteld worden. Depressieve klachten kunnen het dagelijks functioneren ernstig verstoren en zijn niet te verklaren door andere lichamelijke aandoedingen of middelengebruik.
Verschillende depressievormen
Naargelang de ernst van de klachten spreekt met over milde, matige of
ernstige depressie. Het is de arts die op basis van de klachten en hun
gevolgen een inschatting zal maken over de ernst van de depressie, wat niet
altijd gemakkelijk is. Als een of meerdere van bovenstaande gevoelens van
voorbijgaande aard zijn, spreken we over tijdelijke depressieve klachten.
Iedereen kan daar wel eens last van hebben, bijvoorbeeld na het overlijden
van een dierbare, een droevige gebeurtenis… Anderzijds kunnen depressieve
klachten soms zolang aanhouden dat we spreken over chronische depressie.
Mogelijke oorzaken van depressie
Depressie is een complexe stoornis die veroorzaakt kan worden door een samenspel van factoren zoals:
-
Genetische aanleg
Onderzoek suggereert dat depressie in sommige families vaker voorkomt, wat duidt op een erfelijke component. -
Lichamelijk aandoeningen
Bepaalde aandoeningen die met veel pijn of beperkingen gepaard gaan, kunnen depressie veroorzaken. -
Biochemie
Onevenwichtigheden en schommelende hoeveelheden neurotransmitters, zoals serotonine, noradrenaline en dopamine, kunnen bijdragen tot depressie. -
Hormonale veranderingen
Hormoonschommelingen tijdens de zwangerschap, na de zwangerschap (postnatale depressie) of tijdens de menopauze, kunnen depressie veroorzaken. -
Medicijnen of middelengebruik
Bepaalde medicijnen kunnen depressie als nevenwerking hebben. Ook het gebruik van verdovende en/of verslavende middelen kunnen werken op het gemoed. -
Levensgebeurtenissen
Trauma, verlies van een dierbare, werkeloosheid, of andere stressvolle gebeurtenissen kunnen depressieve episodes triggeren. -
Persoonlijkheid
Mensen met een laag zelfbeeld of die gevoelig zijn voor stress lopen mogelijk een hoger risico. -
Seizoensgebonden
Depressieve klachten kunnen opduiken bij het vallen van de bladeren, aanhouden tijdens de winterperiode en weer verdwijnen in de lente (winter blues). -
Psychische problemen
Onrealistisch pessimisme waarbij het realiteitsgevoel verstoord is, kan leiden tot psychotische depressie.
Behandeling van depressie
Depressie is eigenlijk goed te behandelen. Het is belangrijk om te begrijpen dat de behandeling vaak maatwerk vereist en niet voor iedereen op dezelfde manier werkt. De meest voor de hand liggende behandelingen zijn:
-
Medicatie
Sommige artsen verkiezen het voorschrijven van medicijnen tegen depressie (antidepressiva) gericht op het herstellen van de chemische balans in de hersenen. -
Psychotherapie
Gesprekstherapie, zoals cognitieve gedragstherapie (CGT), helpt mensen hun gedachten en gedragspatronen te veranderen en met hun gevoelens om te gaan.
Natuurlijke behandelingen voor depressie
Gelukkig bestaan er ook heel wat natuurlijke behandelingen die een positieve impact kunnen hebben op depressie zoals:
-
Lichaamsbeweging
Regelmatige lichaamsbeweging zoals wandelen, fietsen of yoga, is een van de meest effectieve manieren om symptomen van depressie te verlichten. Beweging stimuleert immers de aanmaak van endorfines, neurotransmitters die bekendstaan om hun vermogen het humeur te verbeteren en stress te verminderen. -
Gezonde voeding
Een evenwichtig dieet speelt een cruciale rol in het ondersteunen van de geestelijke gezondheid. Omega-3-vetzurenrijke voedingsmiddelen, zoals vette vis, noten en zaden, zijn in verband gebracht met een verminderd risico op depressie. Ook groenten, fruit en volle granen kunnen de hersenfunctie helpen verbeteren en bijdragen tot een stabieler humeur. -
Slaapoptimalisatie
Voldoende en een kwalitatief goede slaap is essentieel voor het behoud van een goede geestelijke gezondheid. Slaapgebrek kan depressieve symptomen verergeren, terwijl een goede nachtrust helpt om je stemming en energieniveau op peil te houden. Het creëren van een regelmatig slaapschema, een rustgevende slaapomgeving, en het vermijden van schermen voor het slapengaan kunnen bijdragen tot een betere nachtrust.
-
Kruiden en supplementen
Bepaalde kruiden en supplementen kunnen nuttig zijn bij het beheersen van milde tot matige depressie. Sint-janskruid is een bekend kruidenmiddel dat vaak gebruikt wordt om depressieve symptomen te verlichten. Omega-3-vetzurensupplementen, vitamine D, en magnesium zijn ook onderzocht op hun potentiële voordelen voor de geestelijke gezondheid. Overleg steeds met je arts voordat je kruiden of supplementen gaat gebruiken, vooral als je al medicatie neemt. -
Mindfulness en meditatie
Mindfulness en meditatie zijn krachtige technieken om de geest te kalmeren en een gevoel van welzijn te bevorderen. Door regelmatig te mediteren, kun je leren om je gedachten beter te beheersen en negatieve denkpatronen te doorbreken die bijdragen aan depressie. Mindfulness helpt je om meer in het moment te leven en kan stress en angst verminderen, wat indirect helpt bij het verlichten van depressieve symptomen. -
Natuurlijke lichttherapie
Voor mensen die lijden aan seizoensgebonden affectieve stoornissen, zoals winterdepressie, kan blootstelling aan natuurlijk zonlicht of een speciale lichttherapielamp de symptomen verlichten. Dagelijks 30 minuten tot een uur buiten zijn, vooral in de ochtend, kan helpen om de productie van serotonine te stimuleren, een neurotransmitter die bijdraagt tot een beter humeur.
Conclusie
Op de jaarlijkse Werelddag voor Geestelijke Gezondheid op 10 oktober is het belangrijk om ook eens aandacht te besteden aan depressie en de vele manieren waarop we onszelf kunnen ondersteunen, zowel met traditionele als natuurlijke behandelingen. Hoewel natuurlijke behandelingen vaak geen vervanging zijn voor medische zorg, kunnen ze wel een waardevolle aanvulling vormen op een alomvattend behandelplan. Door aandacht te besteden aan lichaamsbeweging, voeding, slaap, kruiden, mindfulness, en blootstelling aan natuurlijk licht, kunnen we stappen zetten naar een beter geestelijk welzijn. Het is cruciaal om hulp te zoeken wanneer dat nodig is en open te staan voor een holistische benadering van herstel en welzijn. Aarzel niet om je arts te raadplegen als je depressieve gevoelens of gedachten hebt.
