Griep Influenza – Besmettelijke virale infectieziekte
Wat is griep?
Griep, ook wel influenza genoemd, is een besmettelijke infectieziekte, veroorzaakt door het griepvirus (influenzavirus). Griep is seizoensgebonden en komt over het algemeen voor tijdens de herfst- en de winterperiode.
Gewoonlijk worden bij een seizoengriep eerst de kinderen getroffen. Door een gebrekkige hand- en hoesthygiëne en de vele contacten onder elkaar, verspreidt het griepvirus zich ook veel sneller onder de kinderen, en is het pas enkele weken later dat de volwassenen volgen. Hoewel griep meestal gunstig verloopt, kunnen er bij sommige risicogroepen gevaarlijke complicaties optreden.
Onder de griepvirussen onderscheiden we verschillende types zoals:
Griep kan niet vergeleken worden met het grieperige gevoel bij een verkoudheid. Griep wordt eerder gekenmerkt door een combinatie van symptomen. Meestal begint griep nogal plotseling met hoge koorts en koude rillingen. Je hebt overal pijn, vooral keelpijn, hoofdpijn en spierpijn. Daarbovenop komt een droge hoest en een loopneus. Met de griep kun je je behoorlijk ziek voelen. Algemene malaise, misselijkheid en verlies van eetlust horen er vaak ook bij. Gelukkig gaan de koorts en de pijn na twee tot vier dagen spontaan over. Maar bij sommigen kan het nog enkele weken duren voordat ze zich weer de oude voelen.
De gevaren van complicaties bij griep
In tegenstelling tot een gewone verkoudheid kan de griep bij risicogroepen soms ernstige gevolgen hebben. De meest voorkomende complicaties zijn een longontsteking, een oorontsteking en sinusitis.
Ernstigere complicaties zijn bijvoorbeeld een ontsteking van de hartspier (myocarditis), een herseninfectie (encefalitis), een ontsteking van het spierweefsel, een ernstige ontstekingsreactie in de longen (acute respiratory distress syndrome - ARDS), het verergeren van bestaande chronische aandoeningen en/of een infectie van het bloed (septikemie).
In zeldzame gevallen kan het influenzavirus zelfs leiden tot uitval van meerdere organen of een dodelijke, virale longontsteking of hersenvliesontsteking.
Jaarlijks sterven mensen ten gevolge van een of meerdere complicaties van de griep. Ongeveer 97% van de sterfgevallen ten gevolge van griep betreft mensen boven de 65 jaar. 86% van de mensen die sterven aan griep lijden aan een onderliggende chronische ziekte.
Wie behoort er tot de risicogroepen?
Bepaalde risicogroepen zijn vatbaarder om ernstig ziek te worden en complicaties te ontwikkelen bij een griepinfectie zoals 65-plussers, zwangere vrouwen, mensen met chronische aandoeningen zoals longaandoeningen, astma, hartziekten, diabetes, een verminderde immuniteit ten gevolge van een ziekte of medische ingreep, chronische nier- en leverpatiënten, mensen met neuromusculaire aandoeningen en obesitas, maar ook kinderen met een chronische ziekte of die langdurig behandeld worden met aspirine (acetylsalicylzuur).
Hoe wordt griep veroorzaakt?
In tegenstelling tot wat velen nog altijd denken, wordt griep niet veroorzaakt door kou, tocht of slecht weer. Griep is een besmettelijke aandoening die veroorzaakt wordt door het influenzavirus dat zich op haar best voelt bij slechte weersomstandigheden zoals een vrij hoge luchtvochtigheid, mist en temperaturen rond de 5 à 6 °C.
Je wordt dus niet besmet door de slechte weersomstandigheden maar door in contact te komen met besmette speekseldruppeltjes. Dit gebeurt vrij snel door het inademen van de speekseldruppels van een besmette gesprekspartner of door de hand te schudden van een besmette persoon die net gehoest, geniest of zich gesnoten heeft. Bij het niezen of hoesten kunnen de viruspartikeltjes zich tot twee meter verder verspreiden.
Omdat het virus tot ongeveer 4 uur kan overleven op voorwerpen zoals deurklinken, eetgerei, een telefoon of het toetsenbord van een computer, kun je ook besmet geraken door deze voorwerpen aan te raken en je handen vervolgens naar je mond, je ogen of je neus te brengen. Tussen de besmetting en het optreden van de eerste klachten (incubatietijd) liggen doorgaans een tot zeven dagen. Echter, niet iedereen die besmet wordt zal er ook merkbaar ziek van worden.
Wat kun je doen om griep te helpen voorkomen?
Om de kans op besmetting te verkleinen zijn de volgende handelingen nuttig:
Zonder complicaties kun je griep het best nog altijd gewoon ‘uitzieken’ door je activiteiten op een lager pitje te zetten en jezelf goed te verzorgen. Je hoeft niet per se in bed te blijven, maar let erop dat je je lichaam niet uitput en dat je je goed aankleedt als je naar buiten gaat.
Zorg voor een goed verluchte kamer, drink voldoende en eet gezond en voedzaam.
Koorts hoeft niet per se onderdrukt te worden, koorts is een manier waarop je lichaam reageert om het virus te bestrijden. Bij hevige hoofd- en spierpijn, hoesten of hinderlijke koorts (meer dan 38,5 °C) kunnen fytotherapie soelaas bieden.
Wanneer moet je naar een arts?
Griep is een virale infectie die je moet uitzieken totdat het spontaan geneest. Je arts kan die genezing niet versnellen. Raadpleeg echter toch best je arts als:
Omdat griep een virale aandoening is, treedt meestal een spontane genezing op en zijn medicijnen zinloos. Sommige artsen schrijven nog steeds antibiotica voor bij griep. Antibiotica werken echter alleen tegen bacteriën en NIET tegen virussen. Ze zijn enkel nuttig wanneer een complicatie zou optreden ten gevolge van een bijkomende bacteriële infectie (surinfectie).
Patiënten uit de risicogroepen en ernstig zieke patiënten zullen wellicht antivirale middelen (virusremmers) toegediend krijgen door hun arts. Dergelijke geneesmiddelen blokkeren het eiwit dat het virus toelaat om zich in het lichaam te vermenigvuldigen. Net zoals bij antibiotica het geval is, kunnen ook antivirale middelen resistentie ontwikkelen.
Bij een gewone griep zonder complicaties kun je gebruik maken van een aantal kruiden of natuurproducten om de symptomen te verzachten zoals rode zonnehoed (Echinacea), tijm, weegbree, steenraket (Erysimum), geranium (Pelargonium), eucalyptus, zoethout, kaneel, kamille, vlierbloesem, rauwe honing, propolis...
Griep, ook wel influenza genoemd, is een besmettelijke infectieziekte, veroorzaakt door het griepvirus (influenzavirus). Griep is seizoensgebonden en komt over het algemeen voor tijdens de herfst- en de winterperiode.
Gewoonlijk worden bij een seizoengriep eerst de kinderen getroffen. Door een gebrekkige hand- en hoesthygiëne en de vele contacten onder elkaar, verspreidt het griepvirus zich ook veel sneller onder de kinderen, en is het pas enkele weken later dat de volwassenen volgen. Hoewel griep meestal gunstig verloopt, kunnen er bij sommige risicogroepen gevaarlijke complicaties optreden.
Onder de griepvirussen onderscheiden we verschillende types zoals:
- Influenza A die een pandemie kunnen veroorzaken. Het betreft zowel humane als dierlijke virussen.
- Influenza B die voornamelijk optreden bij de mens.
- Influenza C die slechts sporadisch opduiken en doorgaans milde symptomen veroorzaken.
Griep kan niet vergeleken worden met het grieperige gevoel bij een verkoudheid. Griep wordt eerder gekenmerkt door een combinatie van symptomen. Meestal begint griep nogal plotseling met hoge koorts en koude rillingen. Je hebt overal pijn, vooral keelpijn, hoofdpijn en spierpijn. Daarbovenop komt een droge hoest en een loopneus. Met de griep kun je je behoorlijk ziek voelen. Algemene malaise, misselijkheid en verlies van eetlust horen er vaak ook bij. Gelukkig gaan de koorts en de pijn na twee tot vier dagen spontaan over. Maar bij sommigen kan het nog enkele weken duren voordat ze zich weer de oude voelen.
De gevaren van complicaties bij griep
In tegenstelling tot een gewone verkoudheid kan de griep bij risicogroepen soms ernstige gevolgen hebben. De meest voorkomende complicaties zijn een longontsteking, een oorontsteking en sinusitis.
Ernstigere complicaties zijn bijvoorbeeld een ontsteking van de hartspier (myocarditis), een herseninfectie (encefalitis), een ontsteking van het spierweefsel, een ernstige ontstekingsreactie in de longen (acute respiratory distress syndrome - ARDS), het verergeren van bestaande chronische aandoeningen en/of een infectie van het bloed (septikemie).
In zeldzame gevallen kan het influenzavirus zelfs leiden tot uitval van meerdere organen of een dodelijke, virale longontsteking of hersenvliesontsteking.
Jaarlijks sterven mensen ten gevolge van een of meerdere complicaties van de griep. Ongeveer 97% van de sterfgevallen ten gevolge van griep betreft mensen boven de 65 jaar. 86% van de mensen die sterven aan griep lijden aan een onderliggende chronische ziekte.
Wie behoort er tot de risicogroepen?
Bepaalde risicogroepen zijn vatbaarder om ernstig ziek te worden en complicaties te ontwikkelen bij een griepinfectie zoals 65-plussers, zwangere vrouwen, mensen met chronische aandoeningen zoals longaandoeningen, astma, hartziekten, diabetes, een verminderde immuniteit ten gevolge van een ziekte of medische ingreep, chronische nier- en leverpatiënten, mensen met neuromusculaire aandoeningen en obesitas, maar ook kinderen met een chronische ziekte of die langdurig behandeld worden met aspirine (acetylsalicylzuur).
Hoe wordt griep veroorzaakt?
In tegenstelling tot wat velen nog altijd denken, wordt griep niet veroorzaakt door kou, tocht of slecht weer. Griep is een besmettelijke aandoening die veroorzaakt wordt door het influenzavirus dat zich op haar best voelt bij slechte weersomstandigheden zoals een vrij hoge luchtvochtigheid, mist en temperaturen rond de 5 à 6 °C.
Je wordt dus niet besmet door de slechte weersomstandigheden maar door in contact te komen met besmette speekseldruppeltjes. Dit gebeurt vrij snel door het inademen van de speekseldruppels van een besmette gesprekspartner of door de hand te schudden van een besmette persoon die net gehoest, geniest of zich gesnoten heeft. Bij het niezen of hoesten kunnen de viruspartikeltjes zich tot twee meter verder verspreiden.
Omdat het virus tot ongeveer 4 uur kan overleven op voorwerpen zoals deurklinken, eetgerei, een telefoon of het toetsenbord van een computer, kun je ook besmet geraken door deze voorwerpen aan te raken en je handen vervolgens naar je mond, je ogen of je neus te brengen. Tussen de besmetting en het optreden van de eerste klachten (incubatietijd) liggen doorgaans een tot zeven dagen. Echter, niet iedereen die besmet wordt zal er ook merkbaar ziek van worden.
Wat kun je doen om griep te helpen voorkomen?
Om de kans op besmetting te verkleinen zijn de volgende handelingen nuttig:
- Vermijd zoveel mogelijk contact met besmette personen, hou minstens twee meter afstand van elkaar, schud elkaar de hand niet en wissel geen voorwerpen met elkaar uit.
- Was regelmatig grondig je handen met water en zeep. Alcoholische handgels zijn enkel nuttig op plaatsen waar geen water en zeep voorhanden zijn.
- Hou je vingers uit de buurt van je mond, je neus en je ogen.
- Als iemand in je dichte omgeving ziek is of koorts heeft, maak harde oppervlakken en voorwerpen regelmatig schoon. Denk hierbij aan keukenaanrecht, tafels of bureaus, keukengerei, kranen, deurklinken, trapleuningen, telefoon, toetsenbord van een gemeenschappelijke computer of tablet enz.
- Als je zelf niest of hoest, doe dit in papieren wegwerpzakdoekjes of in de plooi van je ellenboog.
- Let op je levenshygiëne door gezond te eten, voldoende te bewegen en een goede nachtrust. Dit maakt je minder vatbaar voor griep.
- Risicogroepen kunnen overwegen om zich te laten vaccineren. Het griepvaccin bevat enkel Influenza A en B componenten. De werkzaamheid hangt enerzijds af van hoe het immuunsysteem van de persoon reageert, anderzijds van de match tussen de componenten van het vaccin en de circulerende virussen die voortdurend muteren.
Zonder complicaties kun je griep het best nog altijd gewoon ‘uitzieken’ door je activiteiten op een lager pitje te zetten en jezelf goed te verzorgen. Je hoeft niet per se in bed te blijven, maar let erop dat je je lichaam niet uitput en dat je je goed aankleedt als je naar buiten gaat.
Zorg voor een goed verluchte kamer, drink voldoende en eet gezond en voedzaam.
Koorts hoeft niet per se onderdrukt te worden, koorts is een manier waarop je lichaam reageert om het virus te bestrijden. Bij hevige hoofd- en spierpijn, hoesten of hinderlijke koorts (meer dan 38,5 °C) kunnen fytotherapie soelaas bieden.
Wanneer moet je naar een arts?
Griep is een virale infectie die je moet uitzieken totdat het spontaan geneest. Je arts kan die genezing niet versnellen. Raadpleeg echter toch best je arts als:
- de koorts na vier dagen niet gezakt is
- de koorts weer opduikt nadat je koortsvrij was
- je hoest productief is en gepaard gaat met veel slijm
- je kortademig bent of pijn hebt bij het ademen
- je naast spierpijn en koorts nog andere klachten hebt
- je tot een van bovenvermelde risicogroepen behoort en niet gevaccineerd bent tegen de griep
- Of simpelweg als je je zorgen maakt …
Omdat griep een virale aandoening is, treedt meestal een spontane genezing op en zijn medicijnen zinloos. Sommige artsen schrijven nog steeds antibiotica voor bij griep. Antibiotica werken echter alleen tegen bacteriën en NIET tegen virussen. Ze zijn enkel nuttig wanneer een complicatie zou optreden ten gevolge van een bijkomende bacteriële infectie (surinfectie).
Patiënten uit de risicogroepen en ernstig zieke patiënten zullen wellicht antivirale middelen (virusremmers) toegediend krijgen door hun arts. Dergelijke geneesmiddelen blokkeren het eiwit dat het virus toelaat om zich in het lichaam te vermenigvuldigen. Net zoals bij antibiotica het geval is, kunnen ook antivirale middelen resistentie ontwikkelen.
Bij een gewone griep zonder complicaties kun je gebruik maken van een aantal kruiden of natuurproducten om de symptomen te verzachten zoals rode zonnehoed (Echinacea), tijm, weegbree, steenraket (Erysimum), geranium (Pelargonium), eucalyptus, zoethout, kaneel, kamille, vlierbloesem, rauwe honing, propolis...
