Hyaluronzuur - Gebruik, effecten & toepassingen
Hyaluronzuur, meer dan een cosmetisch product
Hyaluronzuur, ook wel bekend als hyaluronan, is een lichaamseigen stof die onder andere voorkomt in de ogen, de hartkleppen, de gewrichten en in grootste mate (50%) in de huid. Hyaluronzuur heeft de unieke eigenschap om water aan zich te binden en ook vast te houden. Net als collageen speelt hyaluronzuur een belangrijke rol voor de stevigheid van de huid en het behoud van een goede conditie van de huid. Daarom wordt hyaluronzuur voornamelijk gebruikt om de huid te hydrateren en elastisch en soepel te houden. Laten we dit stofje eens van dichterbij bekijken …Wat is hyaluronzuur?
Hyaluronzuur (natriumhyaluronaat) is een lichaamseigen suikerketen (polysaccharide) die zowat in alle lichaamsbindweefsels aanwezig is. De naam hyaluronzuur is afgeleid van het Griekse hyallos (glas) en uronzuur (suiker).
Hyaluronzuur wordt vooral aangetroffen in ondersteunende structuren buiten de cellen (extracellulair) zoals in kraakbeen, gewrichtsvloeistof, de huid en het kamerwater van het oog. Hyaluronzuur heeft het unieke vermogen om watermoleculen aan zich te binden en deze ook vast te houden. In het lichaam vindt de synthese van hyaluronzuur plaats aan de binnenzijde van het plasmamembraan met behulp van specifieke enzymen.
De viscositeit van hyaluronzuur neemt toe naarmate de concentratie, het moleculair gewicht en de lengte van de polysacharideketen toenemen. De omlooptijd van hyaluronzuur is vrij dynamisch en heeft een halfwaardetijd van zo’n 3 à 5 minuten in het bloed. In het kraakbeen blijft het zo’n 1 à 3 weken aanwezig, in de huid minder dan een dag.
Heilzame effecten van hyaluronzuur
- Ontstekingsremmende effecten
Bij artrose kan hyaluronzuur de ontsteking en bijgevolg ook de pijn verminderen. Oraal ingenomen hyaluronzuur zou ook de inflammatoire cytokines lichtjes doen verlagen.
- Antibacteriële effecten
Een aantal onderzoeken op dat vlak is veelbelovend. In vitro zien we dat hyaluronzuur de hechting van bacteriën verstoort. Eerste klinische onderzoeken wijzen uit dat hyaluronzuur oorinfecties en urineweginfecties kan voorkomen en zou kunnen helpen om bijholteontsteking (sinusitis) te behandelen.
- Wondgenezing
Hyaluronzuur draagt bij tot de wondgenezing door de bloedcirculatie te verbeteren, ontstekingsprocessen te reguleren en de vorming van granulatieweefsel (fibrine) te bevorderen. Hyaluronzuur verbetert ook de hydratatie van de wondranden. Voorlopig onderzoek wijst uit dat tijdens chirurgische ingrepen hyaluronzuur de verkleving van weefsels aan gereedschappen kan verminderen.
- Effecten bij gewrichtsaandoeningen
Een aantal onderzoeken lijkt aan te tonen dat hyaluronzuur zich kan binden aan receptoren op het oppervlaktemembraan van het kraakbeen en andere celtypes, wat mogelijks de immuunrespons moduleert en de wondgenezing bevordert. Bij artrose kan hyaluronzuur de afgifte van kraakbeenafbrekende enzymen remmen.
Nog een aantal studies toont veelbelovende effecten van hyaluronzuur. We geven er enkele voorbeelden van:
- Hyaluronzuur bij droge ogen
Alleen of in combinatie met andere ingrediënten lijken oogdruppels die hyaluronzuur bevatten de symptomen van droge ogen te verbeteren. Verschillende klinische onderzoeken bij patiënten met droge ogen tonen aan dat oogdruppels met hyaluronzuur gedurende 14 dagen de traanproductie lichtjes verbeteren in vergelijking met kunsttranen, zoutoplossingen en ciclosporine. Bovendien helpt de toevoeging van hyaluronzuur aan conventionele oogdruppels om de pijn en het ongemak van droge ogen te verbeteren in vergelijking met kunsttranen.
- Wondgenezing
Klinische onderzoeken bij patiënten met een open been (beenulcus) tonen aan dat het gebruik van gaas dat geïmpregneerd is met hyaluronzuur de wondgrootte na 45 dagen met 73% verminderd heeft en bij zo’n 40% van de patiënten de wonde na 20 weken volledig genezen is.
- Littekens
In een kleinschalige studie werden patiënten met ernstige atrofische acnelittekens behandeld met een nieuw soort hyaluronzuurvuller. Na 2 behandelingen met 4 weken interval rapporteerden de dermatologen en de patiënten een matige verbetering bij 70% van de patiënten en een duidelijke verbetering bij 20%.
Hyaluronzuur, vooral ingezet voor de huid
De belangrijkste eigenschap van hyaluronzuur is dat het enorme hoeveelheden vocht kan vasthouden. Om je hier een idee van te geven: 1 gram hyaluronzuur kan tot wel 6 liter water aan zich binden! Je zult dus begrijpen waarom deze stof vaak toegepast wordt om de huid te hydrateren en er volume aan te geven. Niet voor niets is hyaluronzuur één van de populairste stoffen in anti-agingproducten. Hyaluronzuur vult immers de huid van binnenuit op een natuurlijke manier waardoor rimpels en fijne lijntjes als het ware gladgestreken worden en vervagen.
Hyaluroninjecties bij artrose
Als hydradant vormt hyaluronzuur een belangrijk onderdeel van het synoviaal vocht dat het kraakbeen beschermt, de gewrichten versoepelt en de schokken dempt. Door ouder te worden vermindert de hoeveelheid hyaluronzuur in het lichaam waardoor de botten tegen elkaar gaan schuren en er slijtage, stijfheid, ontstekingen en pijn ontstaan. Een injectie met hyaluronzuur biedt vaak uitkomst bij onder andere artrose, slijmbeursontsteking, artritis, een frozen shoulder … Hierdoor wordt het gewrichtsvocht dikker, waardoor de wrijving tussen de bewegende delen en bijgevolg de pijn en de stijfheid gaan verminderen.
Enkele vaak gestelde vragen over hyaluronzuur
- Is hyaluronzuur een echt zuur?
Eigenlijk is het woord misleidend want het is geen echt zuur zoals bijvoorbeeld salicylzuur dat de huid verdunt. Hyaluronzuur verdunt de huid in geen geval. Integendeel, het hydrateert de huid en geeft meer stevigheid.
- Wat is het verschil tussen hyaluronzuur en collageen?
Collageen is een vezelachtig eiwit dat de huid haar stevigheid en structuur geeft door zijn samenhangend geheel. Hyaluronzuur is een suikermolecule die zich binnen de collageenstructuur op verschillende plaatsen gaat binden. Door de vochtaantrekkende eigenschap van hyaluronzuur wordt het samenhangend geheel van collageen opgevuld waardoor lijntjes en rimpels vervagen en de huid er steviger gaat uitzien. Collageen en hyaluronzuur zijn dus niet hetzelfde, maar ze zijn allebei nodig om de huid in goede conditie te houden. Gebruik daarom bij voorkeur een supplement waar beide ingrediënten in verwerkt zitten.
- Is een hyaluronzuurinjectie hetzelfde als een hyaluronfiller?
Is het gebruik van hyaluronzuur veilig?
Er zijn geen specifieke interacties bekend met andere producten, tenzij volgende zeldzame meldingen:
- In een klinische studie bij patiënten met borstkanker die een gel met hyaluronzuur op de borst aanbrachten terwijl ze radiotherapie ondergingen werd een verhoogd percentage dermatitis opgemerkt. Tot hierover meer gekend is, wordt patiënten die radiotherapie ondergaan geadviseerd om het aanbrengen van hyaluronzuur op bestraald weefsel te vermijden.
- Het plaatselijke gebruik van hyaluronzuur kan de symptomen van sclerodermie verergeren. Mogelijks heeft hyaluronzuur bij deze patiënten een pro-inflammatoir effect. Tot hierover meer bekend is, gebruik geen hyaluronzuur als je aan sclerodermie lijdt.
