Wat is GABA?
Hoe werkt GABA?
- De GABAa-receptoren zorgen voor een balans tussen activiteit en rust in de hersenen en bieden hierdoor respons op angst, paniek en stress.
- De GABAb-receptoren beëindigen overactiviteit van de hersenen en zijn hierdoor betrokken bij het geheugen, de gemoedstoestand en pijn.
- De GABAc-receptoren (GABA A-rho) zijn minder gekend.
GABA (rustgevend) englutamaat (exciterend) zijn antagonistische neurotransmitters (tegenhangers) die in functie van de behoefte uit elkaar gemaakt kunnen worden. Bij een inadequate werking van de omzetting van glutamaat naar GABA wordt de balans tussen beide verstoord en ontstaat er een overactiviteit van glutamaat.
Een teveel aan glutamaat in verhouding tot andere neurotransmitters waaronder vooral GABA leidt tot neurologische en lichamelijke problemen en wordt in verband gebracht met angststoornissen, migraine, geïrriteerdheid, concentratieproblemen, piekeren, slaapstoornissen, hyperactiviteit (rusteloze benen, bedplassen, ADHD, Parkinson, STIMS, La Tourette), pijn (fibromyalgie), stemmingsstoornissen (depressie, bipolaire stoornissen, schizofrenie) en nog veel meer.
Ook orgaansystemen maken gebruik van GABA voor de regulering van de bloeddruk, de alvleesklier, de lever en het immuunsysteem.
Aanmaak van lichaamseigen GABA
GABA wordt in het lichaam aangemaakt uit het niet essentiële aminozuur glutamaat. Dit gebeurt onder invloed van het GAD-enzym (Glutamaat Decarboxylase) met als cofactor vitamine B6 onder zijn actieve vorm pyridoxaal-5-fosfaat.
Intensief bewegen of sporten en yogabeoefening kunnen de aanmaak van GABA in de hersenen stimuleren.
Het darmmicrobioom is eveneens een belangrijke producent van neurotransmitters waaronder GABA. Zo is aangetoond dat lactobacillen en bifidobacteriën de GABA-concentraties in het enterisch zenuwstelsel (zenuwstelsel van het spijsverteringsstelsel) kunnen verhogen.
Natuurlijke bronnen van GABA
- Plantaardige voeding: tuinbonen, groene (blad)groenten, tomaten, sojabonen, uien, verse noten en zaden
- Dierlijke voeding: scharreleieren
- Geneeskrachtige planten en kruiden: valeriaanwortel (Valeriana officinalis), Sint-Janskruid (Hypericum perforatum) en wilde passiebloem (Passiflora incarnata)
- Verrijkte voedingsmiddelen met GABA bijvoorbeeld door fermentatie
- Probiotica[E2] zoals lactobacillus brevis
Oorzaken van een GABA-tekort
- Naarmate we ouder worden produceert het lichaam minder GABA. Dit zou mede kunnen verklaren waarom we bij het ouder worden slechter slapen.
- Een tekort aan vitamine B6 verhindert de omzetting van glutamaat naar GABA.
- Bepaalde factoren zoals stress, een verkeerde voeding, voedingstekorten, maar ook het gebruik van medicijnen, alcohol en drugs beïnvloeden de beschikbare hoeveelheid GABA in de hersenen.
- Een verstoorde activiteit van het GAD-enzym door rubella, virale infecties, streptococci, diabetes I, lood, een verstoorde methylatie of een genetische mutatie.
Klachten en symptomen bij een GABA-tekort
- Stress
Studies hebben na de inname van GABA een toename van alfahersengolven gemeten met EEG. Alfagolven worden geassocieerd met ontspanning en een betere concentratie. Klinische studies hebben ook aangetoond dat sublinguale inname (onder de tong laten smelten) van GABA de stress na 30 minuten vermindert en hiermee ook de vele stressgerelateerde klachten zoals hoofdpijn, piekeren, concentratieproblemen, slapeloosheid enz. GABA verhoogt de stressbestendigheid, vermindert de psychologische vermoeidheid en verlaagt stressmarkers zoals cortisol in het bloed.- Angststoornissen
Voldoende GABA-waarden verlagen de prikkelgevoeligheid van het centraal zenuwstelsel zodat er geen angst optreedt bij omstandigheden die niet in verhouding staan tot echt gevaar. In tegenstelling tot medicijnen zoals benzodiazepinen die de GABA-activiteit stimuleren, veroorzaakt een GABA-supplement geen bijwerkingen zoals concentratieproblemen, sufheid en verslaving.- Slaapproblemen
Een groot aantal GABA-receptoren bevindt zich in de hypothalamus die ook betrokken is bij de slaapprocessen. Studies hebben aangewezen dat de inname van GABA de inslaaptijd verkort en langdurig gebruik ook de slaapkwaliteit verbetert.- Wagenziekte
Klinisch onderzoek heeft aangetoond dat GABA wagenziekte kan voorkomen en gerelateerde symptomen zoals rillingen, koud zweet en bleekheid kan verminderen.- Hypertensie