Waarom hoesten we?
Hoesten op zich is geen ziekte, maar eerder een verdedigingsreflex van het lichaam om vreemde of irriterende deeltjes zoals vervuiling, stof, rook, allergenen (pollen), slijm, bacteriën, virussen of vervuiling via de luchtwegen te verwijderen zodat ze het lichaam niet kunnen binnendringen.
Hoesten heeft veel gedaantes en kan variëren van een vervelende droge prikkelhoest tot een zware productieve hoest waarbij je diepzittend slijm ophoest. Of het nu gaat om een ingeademd stofje of opgehoopte slijm, hoesten is in feite altijd een geforceerde uitademing die je best niet onderdrukt.
Hoesten heeft over het algemeen een nuttige functie
- Hoesten is eigenlijk een signaal, dat erop wijst dat je een prikkelende stof hebt ingeademd.
- Heb je je “verslikt” in een stukje voedsel of is er een vreemd voorwerp per ongeluk in het “verkeerde keelgat” geschoten, dan hoest je dit reflexmatig terug uit je luchtwegen.
- Om vuil, stof of ziektekiemen beter te kunnen ophoesten, vormt het lichaam slijm dat de irriterende deeltjes omkapselt. Hoesten dient hier dan om het slijm met zijn irriterende inhoud te verwijderen uit je luchtwegen of bronchiën.
Wat is het verschil tussen een droge hoest en een slijmhoest?
Een droge hoest, een prikkelhoest of kriebelhoest wijst op irritatie en wordt ook wel niet-productieve hoest genoemd omdat er geen slijmvorming ontstaat. Een droge hoest kan heel vervelend en soms pijnlijk zijn en houdt je ’s nachts vaak wakker. Een droge hoest houdt zichzelf meestal in stand want hoe meer je hoest, hoe meer de luchtwegen geïrriteerd geraken en hoe meer je weer gaat hoesten.
Een droge prikkelhoest is ook typisch voor een lichte ontsteking en wordt meestal veroorzaakt door seizoensgebonden virale infecties zoals een verkoudheid, keelontsteking, strottenhoofdontsteking, oorontsteking, luchtweginfectie...
Ook omgevingsfactoren zoals koude, luchtvervuiling of sigarettenrook en milde allergieën zoals hooikoorts of stofmijtallergie kunnen een droge prikkelhoest veroorzaken.
Als jouw droge hoest te hinderlijk wordt kan een hoeststillend middel je soelaas bieden om je hoest te verzachten.
Een slijmhoest ontstaat wanneer er in de luchtwegen doorzichtige, gelige of groenachtige slijm gevormd wordt als gevolg van een ernstigere ontsteking. Zo zorgen een virale en bacteriële neus- en keelontsteking, een luchtpijpontsteking, een acute bronchitis of longontsteking voor een overmatige productie van slijm. Daarom spreken we bij een slijmhoest ook van een productieve hoest.
Bij een slijmhoest kun je een slijmverdunnend middel gebruiken. Dit brengt verlichting omdat het jouw slijm helpt op te lossen, in tegenstelling tot een hoeststillend middel dat enkel de hoestprikkel wegneemt.
Wat je misschien nog wou weten over hoesten …
- Naarmate jouw ziekte evolueert kan ook jouw hoest evolueren van een droge hoest naar een slijmhoest.
- Bij kinkhoest kun je last hebben van langdurige en heftige hoestbuien. Kinkhoest leidt ook tot benauwdheid en zelfs tot overgeven.
- Een hoest kan enkel overdag, enkel ‘s nachts, bij het slapengaan of dag en nacht voorkomen.
- Je mag niet vergeten dat hoesten een natuurlijk verdedigingsmechanisme is van het lichaam en dat het geen goed idee is om het te onderdrukken.
- Een acute hoest duur gemiddeld 7 à 10 dagen en wordt voornamelijk veroorzaakt door virale infecties of een sinusitis. Als je hoest niet automatisch verdwijnt na 3 weken tot een maand, dan spreekt men van een chronische hoest.
- Astma en COPD veroorzaken chronische ontstekingen in de longen en leiden ook tot chronische hoest. Dit soort hoesten is verschillend van een infectieuze hoest.
- Hart- en maagklachten kunnen eveneens hoestklachten geven. Denk maar aan brandend maagzuur dat je door een hoestprikkel uit je slokdarm probeert weg te hoesten.
- Als jouw hoest niet over gaat of je hebt twijfels over de oorzaak van jouw hoest, aarzel niet om je arts te raadplegen.
- Als je twijfelt over welk middel je best gebruikt, vraag advies aan jouw apotheker.
- Een droge hoest is ook een van de symptomen bij covid-19. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie heeft 67,7 % van de coronapatiënten last van een droge hoest, 33,4 % heeft last van opgehoest, soms kleverig slijm. Twijfel je of je besmet bent met het coronavirus, contacteer dan zo spoedig mogelijk je arts en isoleer je van je huisgenoten.
Hoe kun je hoest voorkomen?
- Een droge prikkelhoest kun je voorkomen met de volgende tips:
- Zorg voor een gezonde luchtkwaliteit in je woning door voldoende te ventileren en/of te verluchten.
- Maak je woning schoon door regelmatig het stof weg te nemen.
- Voorkom het inademen van chemische dampen veroorzaakt door o.a. schoonmaakproducten door voldoende te verluchten.
- Stop met roken en zorg ervoor dat je ook niet hoeft mee te roken met een naaste die binnenshuis rookt.
- Forceer je stembanden niet door luid te praten, je keel te schrapen of te schreeuwen.
- Slijmhoest daarentegen kun je moeilijk voorkomen omdat die vaak het gevolg is van een aandoening of ziekte zoals een verkoudheid, griep, een keel- of longontsteking…
Wat je zelf kunt doen tegen het hoesten
- Drink voldoende water of (groene) thee om te voorkomen dat je slijmvliezen uitdrogen.
- Zet vijf tot zes keer per dag een kom dampend water, leg een handdoek over je hoofd en adem de warme waterdamp in gedurende 10 minuten. Niet aangewezen voor astmapatiënten en kinderen.
- Spoel je neus regelmatig met zoutwater om verstopping te voorkomen zodat je kunt blijven ademen via je neus en je slijmvliezen minder opdrogen.
Wat met hoestsiropen en antibiotica?
- Hoestsiroop
- Antibiotica
Niet medicamenteuze behandeling
In onze apotheek vind je heel wat siropen, zuigtabletten en theemengsels op basis van kruiden en fytonutriënten met een heilzame werking bij hoest.
Hoeststillende en verzachtende kruiden bij irritatie van de luchtwegen en een droge prikkelhoest
- Salie (Salvia officinalis): als gorgelmiddel bij mond- en keelirritatie en ontstekingen, bij hoest en verkoudheid. Niet gebruiken tijdens zwangerschap en borstvoeding.
- Echte sleutelbloem (Primula veris): verzacht chronische hoest, vooral bij oudere mensen
- Heemst (Althaea officinalis): werkt verzachtend bij hoest, verkoudheid, bronchitis, keelpijn en andere irritaties van de bovenste luchtwegen. Als gorgelmiddel bij keelpijn, angina en sinusitis.
- Groot Kaasjeskruid (Malva sylvestris): als gorgelmiddel bij ontstekingen van de bovenste luchtwegen en angina.
- Klein hoefblad (Tussilago Farfara): kalmeert droge prikkelhoest en chronische bronchitis.
- Koningskaars (Verbascum Thapsus): vergemakkelijkt het ophoesten van slijm en verzacht de heesheid bij luchtwegaandoeningen. De thee goed filteren om de fijne haartjes te verwijderen