Ondersteun je lever na de feesten
Tijdens de feesten draait onze lever overuren
De lever is een onmisbaar orgaan voor het lichaam. De lever heeft verschillende functies en één ervan is de ontgifting (detoxificatie) van het lichaam. Tijdens de feesten laten we ons nogal graag gaan en durven we wel eens decadent omgaan met onze lever. Er is niks mis mee om eens lekker te eten en een glaasje rode wijn te drinken, maar op de feesttafel serveren we meestal al het lekkere in één keer, en liefst rijkelijk overgoten met aperitief, Champagne, wijn en een pousse-café (op z’n Belgisch/Frans), een likeurtje (op z’n Nederlands) of een Schnaps (op z’n Duits) om af te sluiten. Voor een keertje zal dit wel geen kwaad kunnen zeker? En daarna starten we toch met onze goed voornemens, zul je denken …
In onze streken feesten we echter meer dan één avond. Kerst en Nieuwjaar zijn 2 feestdagen en dat vieren we meestal de avond ervoor, de dag zelf en ook nog eens verschillende weekenden erna met de rest van de familie. Niet te verwonderen dat onze lever overuren moet draaien. En dat uit zich in een moeilijke spijsvertering en vermoeidheid. We leggen in dit artikel uit hoe dat komt en wat we er aan kunnen doen.
Waarom is onze lever zo belangrijk?
De lever is een veelzijdig orgaan met talrijke functies voor het lichaam. Onder de meer dan 500 functies van de lever zijn volgende van belang in het kader ons onderwerp van vandaag:
De werking van de lever in het kort
De lever is als een chemische fabriek voor afvalstofverwerking. De ontgifting van afvalstoffen gebeurt in twee verschillende fasen:
De feestdagen zijn dus heel erg belastend voor de lever. Drink je het hele jaar door graag één of meerdere glazen alcohol en/of eet je veel zoet, dan zul je de onderstaande symptomen van een overbelaste lever misschien wel herkennen. Ben je voor de rest van het jaar eigenlijk redelijk sober, maar heb je toch last van onderstaande kenmerken, weet dan, dat je lever niet zo happy is met wat je hem aangedaan hebt tijdens de feestdagen. Denk maar aan:
De lever is een onmisbaar orgaan voor het lichaam. De lever heeft verschillende functies en één ervan is de ontgifting (detoxificatie) van het lichaam. Tijdens de feesten laten we ons nogal graag gaan en durven we wel eens decadent omgaan met onze lever. Er is niks mis mee om eens lekker te eten en een glaasje rode wijn te drinken, maar op de feesttafel serveren we meestal al het lekkere in één keer, en liefst rijkelijk overgoten met aperitief, Champagne, wijn en een pousse-café (op z’n Belgisch/Frans), een likeurtje (op z’n Nederlands) of een Schnaps (op z’n Duits) om af te sluiten. Voor een keertje zal dit wel geen kwaad kunnen zeker? En daarna starten we toch met onze goed voornemens, zul je denken …
In onze streken feesten we echter meer dan één avond. Kerst en Nieuwjaar zijn 2 feestdagen en dat vieren we meestal de avond ervoor, de dag zelf en ook nog eens verschillende weekenden erna met de rest van de familie. Niet te verwonderen dat onze lever overuren moet draaien. En dat uit zich in een moeilijke spijsvertering en vermoeidheid. We leggen in dit artikel uit hoe dat komt en wat we er aan kunnen doen.
Waarom is onze lever zo belangrijk?
De lever is een veelzijdig orgaan met talrijke functies voor het lichaam. Onder de meer dan 500 functies van de lever zijn volgende van belang in het kader ons onderwerp van vandaag:
- De omzetting en het afbreken van schadelijke stoffen (detoxificatie)
- De aanmaak van galvloeistof, nodig voor de vetvertering in de darmen en de afvoer van afvalstoffen
- De stofwisseling van koolhydraten, eiwitten en vetten
- De (tijdelijke) opslagplaats voor glucose onder de vorm van glycogeen en is hiermee een belangrijke factor voor de energievoorziening in het lichaam. Wanneer het lichaam brandstof nodig heeft en er ontstaat hierdoor een tekort, worden glycogeen en vetten vrijgemaakt uit de lever om energie te leveren.
- De (tijdelijke) opslagplaats voor andere nutriënten zoals vetten, aminozuren, vitaminen en mineralen
- De aanmaak van cholesterol
- De aanmaak van hormonen
- De werking van een goede immuniteit
- De transformatie van allerhande stoffen en substanties die het lichaam binnenkomen
De werking van de lever in het kort
De lever is als een chemische fabriek voor afvalstofverwerking. De ontgifting van afvalstoffen gebeurt in twee verschillende fasen:
- Ontgiftingsfase 1
De lever maakt de schadelijke stoffen onschadelijk en gebruikt hiervoor een groep enzymen die we cytochroom P450 (of CYP450) noemen. Dit enzymsysteem zorgt voor de oxidatie van biologische, synthetische en organische verbindingen en zijn bijgevolg belangrijk voor de afbraak van potentieel schadelijk stoffen en/of lichaamsvreemde stoffen zoals medicijnen en toxines. Deze enzymen helpen ook bij het omzetten van vetzuren en de vorming van (steroïde) hormonen zoals geslachtshormonen en het ‘anti-aging hormoon’ DHEA.
Sommige voedingsmiddelen zoals pompelmoes, maar ook medicijnen zoals paracetamol en andere ontstekingsremmers (NSAID’s) kunnen de fase 1 enzymen remmen.
Om deze fase vlot te laten verlopen zijn bepaalde nutriënten onmisbaar, zoals vitaminen van het B-complex, de aminozuren leucine, isoleucine en valine en het mineraal selenium.
- Ontgiftingsfase 2
Tijdens deze fase worden de onschadelijke stoffen wateroplosbaar gemaakt zodat ze via de urine kunnen worden afgevoerd.
Om deze fase vlot te laten verlopen heeft de lever ook bepaalde nutriënten nodig zoals vitaminen van het B-complex, aminozuren, en mineralen zoals magnesium, mangaan, ijzer en koper.
- Alcohol
Alcohol wordt via het maagdarmkanaal opgenomen in het bloed. Vervolgens transporteert het bloed de alcohol via de leverpoortader naar de lever waar het voor 90% door enzymen wordt afgebroken. De rest verlaat het lichaam via de urine, de adem en het zweet.
De afbraak van alcohol door de lever gebeurt met een snelheid van 7 gram per uur wat betekent dat het ongeveer anderhalf uur duurt om een standaardglas alcoholische drank met zo’n 10 gram alcohol te verwerken.
De giftige tussenstof (aceetaldehyde) die tijdens de afbraak vrijkomt, tast de lever aan en is verantwoordelijk voor de welgekende kater. Omwille van de beschadigde cellen functioneert de lever minder optimaal waardoor de omzetting van bepaalde voedingsstoffen niet goed meer verloopt en er op lange termijn leververvetting ontstaat.
- Suiker
Wat velen misschien niet weten is dat suiker net zo belastend voor de lever is als alcohol. De meeste suikers bevinden zich in de vorm van glucose en fructose (fruitsuiker) in koek, taart, snoep, maar ook in allerlei voedingswaren waarmee we zonder te beseffen ons bord verrijken: amuse-gueules, pasteitjes, koninginnenhapjes, soep uit blik, sausjes, gepaneerde hapjes en kroketjes, maar ook pasta, brood en rijst … en laat dit nu allemaal lekkernijen zijn waar we gretig van smullen tijdens de feestdagen.
Weet echter dat je lever maar een beperkte hoeveelheid suiker kan omzetten in energie. Een deel van de fructose wordt omgezet in glucose en het overschot in vet. Daarnaast verlaagt het overschot van fructose de aanmaak van insuline en ontregelt het de alvleesklier (pancreas). Glucose die niet direct gebruikt kan worden als energie wordt in de lever (en in de spieren) opgeslagen als glycogeen dat dient als energievoorraad voor het lichaam. Wat niet opgeslagen kan worden als glycogeen wordt uiteindelijk opgeslagen als vet. Net zoals alcohol is suiker op lange termijn ook verantwoordelijk voor leververvetting.
De feestdagen zijn dus heel erg belastend voor de lever. Drink je het hele jaar door graag één of meerdere glazen alcohol en/of eet je veel zoet, dan zul je de onderstaande symptomen van een overbelaste lever misschien wel herkennen. Ben je voor de rest van het jaar eigenlijk redelijk sober, maar heb je toch last van onderstaande kenmerken, weet dan, dat je lever niet zo happy is met wat je hem aangedaan hebt tijdens de feestdagen. Denk maar aan:
- Vermoeidheid
- Een moeilijke spijsvertering, een opgeblazen gevoel, boeren laten, winderigheid …
- Jeuk
- Een verminderde eetlust
- Een droge huid en meer haaruitval dan normaal
- Donkere kringen onder de ogen of verkleuringen van de huid
- Bepaalde voedingsmiddelen minder goed verdragen
- Gelig oogwit
- Groenten, groenten en nog eens groeten!
Dagelijks hebben we minstens 300 à 500 gram groenten nodig. Na de feestdagen kies je zelfs best bittere groenten omdat deze stofjes (bitterstoffen) bevatten die de galafgifte stimuleren in de 12-vingerigedarm. Een goede galafgifte bevordert de detoxificatie, de spijsvertering en de stoelgang. Groenten met veel bitterstoffen zijn onder andere witloof, andijvie, artisjok, rozemarijn, uien, knoflook en kool.
- Antioxidanten
De lever verbruikt veel energie wat zorgt voor veel vrije radicalen, net zoals tijdens de ontgiftingsprocessen. Voedingsmiddelen zoals artisjok, knoflook, curcuma, groene thee, omega-3-vetzuren, olijfolie, 2 stukken fruit per dag en rode uien bevatten veel antioxidanten zoals polyfenolen en quercetine, maar ook stoffen zoals zwavel die de galafgifte stimuleren en ontstekingen remmen.
- Beperk je gebruik van linoleenzuur
Linoleenzuur is een ontstekingsbevorderend vetzuur dat de leververvetting nog versnelt. Linoleenzuur zit bijvoorbeeld voor 80% in saffloerolie en voor 63% in zonnebloemolie. Olijfolie bevat slechts 8% linoleenzuur en is dus een betere keuze.
- Beperk je gebruik van alcohol en suiker
Om de redenen als hierboven uitgelegd, is het sterk aanbevolen om na de feesten eventjes een alcohol- en suikerpauze in de lassen zodat je lever tot rust kan komen.
- Magnesium
Ontgiften vraagt veel energie en magnesium speelt een belangrijke rol in de productie van energie in de mitochondria, de energiefabriekjes van ons lichaam. Magnesium tref je vooral in donkergroene bladgroenten, in noten en zaden zoals pompoenpitten, amandelen, maar ook in pure chocolade.
- Eiwitten
Eiwitten worden opgebouwd uit aminozuren en zijn de bouwstenen van ons lichaam en dus ook van onze organen zoals de lever. Bij een overbelaste lever sterven levercellen sneller af en moeten vervangen worden door nieuwe cellen. Hiervoor zijn eiwitten nodig. Reken ongeveer 0,8 gram eiwit per kilo lichaamsgewicht per dag. Dat betekent dat iemand met een lichaamsgewicht van 70 kilo minstens 56 gram eiwit per dag nodig zal hebben. Gebruik je eiwitten verspreid over de dag want ook de omzetting van eiwitten vraagt veel energie van de lever.
- Gemberthee
Een of meerdere kopjes gemberthee per dag stimuleert de ontgiftende werking van de lever. Voeg hiervoor enkele schijfjes of blokjes verse gember aan heet kokend water toe en laat 5 minuutjes trekken. Drink de thee goed warm.
- Ontgiftingskuur
Om je lever een duwtje in de rug te geven na de feesten kun je eventueel een ontgiftingskuur bestellen bij je online apotheek. Weet echter dat dit maar een tijdelijke oplossing is en enkel als ondersteuning dient naast bovenstaande maatregelen.
