Quercetine – Veelzijdig inzetbaar bioflavonoïde
Quercetine, een veelbelovend bioflavonoïde dat veelzijdig inzetbaar is
Quercetine is een flavonol, een plantaardige stof die behoort tot de bioflavonoïden. Dit veelbelovend gele pigment is een van de meest onderzochte bioflavonoïden dat als fytonutriënt veelzijdig ingezet kan worden voor de meest uiteenlopende aandoeningen zoals een hoge bloeddruk, een verhoogde cholesterolspiegel, atherosclerose, coronaire hartziekte, vasculaire insufficiëntie, diabetes en zijn complicaties, cataract, (virale) infectieziekten, allergische rhinitis, aften, ontstekingen, jicht, blaasaandoeningen, het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS), reumatoïde artritis, prostatitis, PCOS, astma, inflammatoire darmziekten, kanker, de ziekte van Alzheimer en nog veel meer.Bronnen van quercetine
Quercetine is een voedingsflavonoïde dat rijkelijk aanwezig is in diverse plantaardige voedingsmiddelen zoals rode wijn, thee, bessen, bramen, appels, uien, bieslook, peper, koriander, venkel, kappertjes, boerenkool, broccoli, cacao, sperziebonen, groene bonen, asperges, tomaten, noten en citrusvruchten. Quercetine wordt onder invloed van licht gesynthetiseerd en hoopt zich vervolgens op in de bladeren en fruitschillen. In de voeding is quercetine gebonden aan suikers zoals in de vorm van rutine of isoquercetine. Door bewerkingen zoals bewaring bij hoge temperaturen, koken en schillen gaat quercetine voor een groot deel verloren.Dagelijkse inname en voedingssupplement
In functie van wat we eten en waar we leven varieert onze dagelijkse inname van quercetine via de voeding doorgaans van 5 tot 80 mg. Maar wie veel groeten en fruit (met schil!) eet, kan zijn dagelijkse inname verhogen tot 200 à 250 mg. De hoeveelheid quercetine die we nodig hebben om significante gezondheidseffecten te bereiken is vermoedelijk 10 tot 60 keer hoger dan deze die we in voeding terugvinden zodat suppletie noodzakelijk is om een bepaald gezondheidseffect te bereiken. Net zoals curcumine is natuurlijke quercetine moeilijk opneembaar. Goede supplementen in de vorm van fytosomen, liposomen, micro- of nanodeeltjes leveren tegenwoordig quercetine met een tot 20 maal hogere biologische beschikbaarheid.Toepassingen en gezondheidseffecten van quercetine
De gezondheidseffecten van quercetine blijken bijzonder veelzijdig te zijn. We proberen in dit artikel een samenvatting te geven van de belangrijkste toepassingen, waarvan een aantal nog in volle onderzoek zijn.- Quercetine als antioxidant en vrije-radicalenvanger
Quercetine heeft als belangrijk antioxidant in de voeding een positieve invloed op het verouderingsproces en vermoedelijk ook op het ontstaan en verloop van diverse (chronische) aandoeningen. Quercetine is in staat om zowel reactieve zuurstof- als stikstofdeeltjes weg te vangen en te deactiveren, de lipidenperoxidatie te remmen, en onrechtstreeks de synthese van glutathion en antioxidantenenzymen te verhogen. Quercetine is ook een goede chelator van zware metalen zoals lood en cadmium, maar ook van ijzer.
- Quercetine als ontstekingsremmer en immunomodulator
Naast een algemene ontstekingremmende werking heeft quercetine ook een positieve invloed op allergie- en auto-immuniteit gerelateerde ontstekingen. Quercetine remt diverse pro-inflammatoire signaalroutes en speelt daarmee een belangrijke rol bij de therapeutische behandeling van energiestofwisselingsstoornissen en diverse ontstekingsziekten zoals acute en chronische ontstekingen geïnduceerd door bacteriële endotoxines of endogene moleculen die ontstaan zijn door weefselschade, histamine geïnduceerde allergieën, astma, COPD, inflammatoire darmziekten, psoriasis, auto-immuunziekten zoals multiple sclerose, reumatoïde artritis, enz.
- Quercetine als pijnstiller
Quercetine zou een pijnstillend effect hebben op onder meer pijn bij ontstekingen, chronische prostatitis, blaaspijnsyndroom, chronisch bekkenpijnsyndroom, kanker, chemotherapie geïnduceerde perifere neuropathie, perifere neuropathie na een zenuwtrauma, diabetische neuropathie, spierpijn na intensieve inspanningen en het prikkelbaar darmsyndroom.
- Quercetine als beschermer van hart- en bloedvaten
Studies hebben aangetoond dat quercetine een gunstige invloed heeft op het hart en de bloedvaten. Zo beschermt quercetine onder andere tegen hoge bloeddruk (door vermindering van oxidatieve stress, ontstekingsremming, vaatverwijding, verhoogde natriumuitscheiding via de nieren), ook bij zwangerschap, atherosclerose (door een verbeterde endotheelfunctie, ontstekingsremming, betere bloedvettenspiegels, remming LDL-oxidatie en remming kalkafzetting tegen de vaatwanden), trombose (remming plaatjesaggregatie, plaquevorming, oxidatie LDL-cholesterol), beschadiging door toxische stoffen en medicijnen, …
- Quercetine als beschermer van het maagdarmkanaal
Studies tonen aan dat quercetine de darmbarrièrefunctie ondersteunt en beschermt tegen lekkende darm. Quercetine beïnvloedt het intestinale microbioom en gaat (ontstekingsbevorderende) intestinale dysbiose tegen, die geassocieerd is met overgewicht. Quercetine speelt een belangrijke rol bij het ontstaan en de progressie van met chronisch gepaard gaande chronische immuunziekten zoals chronische inflammatoire darmziekten, allergieën en astma, auto-immuunziekten zoals reuma, coeliakie en diabetes type 1, metabole aandoeningen zoals obesitas, het metabool syndroom, diabetes type 2, niet -alcoholische leververvetting en niet alcoholische steatohepatitis.
- Quercetine en zijn antivirale activiteit
Talrijke onderzoeken bevestigen de antivirale activiteit van quercetine en de achterliggende werkingsmechanismen. Zo interfereert quercetine op de werkingsmechanismen van diverse virussen zoals hepatitis B en C, het humaan papillomavirus, het adenovirus, HIV-1, het influenzavirus, het ebolavirus, de humane coronavirussen waaronder COVID-19, Epstein-barrvirus (klierkoorts), het herpes simplexvirus type 1 en 2, het zikavirus, het poliovirus en algemene verkoudheids- en griepvirussen.
- Bacteriën, schimmels en parasieten
Quercetine remt de vorming van bacteriële biofilms en heeft een sterke bacteriostatische activiteit tegen verschillende soorten bacteriën. Daarnaast remt quercetine de groei van schimmels en parasieten.
- Diabetes en zijn complicaties
Quercetine is een veelbelovende en veilige fytonutriënt voor een aanvullende behandeling van diabetes type 2, dat gekenmerkt wordt door hyperglycemie omwille van insulineresistentie. Een hoge dosering quercetine verlaagt significant zowel de nuchtere en als de postprandiale bloedsuikerspiegel, maar je kunt evengoed een lagere dosering combineren met andere bloedglucoseverlagende middelen.
Daarnaast suggereren onderzoeken dat quercetine ook helpt in het tegengaan van verschillende diabetesgerelateerde complicaties zoals atherosclerose, hypertensie, versnelde osteoporose, vertraagde wondheling, cataract, myopathie, neuropathie, cardiomyopathie, nefropathie, verminderde vruchtbaarheid, niet alcoholische leververvetting, retinopathie en encefalopathie. Verder onderzoek moet dit nog bevestigen.
Quercetine in veelbelovende studies
Een aantal studies stelt veelbelovende resultaten vast, die uiteraard nog moeten bevestigd worden door verder onderzoek, zoals:- Suppletie met quercetine in een goed opneembare vorm beïnvloedt mogelijk het ontstaan en het verloop van de ziekte van Alzheimer. Er wordt vastgesteld dat quercetine overtuigende en consistente neuroprotectieve effecten heeft en de cognitieve en psychische achteruitgang remt.
- Studies tonen ook een neuroprotectieve bescherming van quercetine tegen cerebrovasculaire ischemie, hersenletsel, ruggenmergletsel, de ziekte van Parkinson, multiple sclerose, glaucoom, neurodegeneratie door zware metalen zoals lood en cadmium, depressie en psychose.
- Quercetine zou botweefselverlies remmen zoals postmenopauzale osteoporose.
- Quercetine zou ook bindweefselvorming (fibrose) remmen zoals nierfibrose, leverfibrose, longfibrose, hartfibrose na een hartinfarct, fibrose in de oogkas bij de ziekte van Graves, fibrose bij luchtpijpvernauwing na bijvoorbeeld een trauma, bestraling of intubatie, en huidfibrose door bestraling.
Veiligheid en nevenwerkingen
Biologische effecten zijn waarneembaar vanaf 150 mg quercetine per dag. Therapeutische doseringen tot 1000 mg/dag zijn veilig, ook bij langdurig gebruik en vertonen geen significante nevenwerkingen. Zelfs dosissen tot 1500 mg/dag worden goed verdragen. Bij gebruik van fytosomiale quercetine volstaan lagere dosissen wegens een grotere biobeschikbaarheid.
Contra-indicaties
Quercetine is niet aangewezen tijdens het gebruik van digoxine of fluorchinolon-antibiotica, bij een ernstig ijzertekort en anemie ten gevolge van ijzertekort.
De belangrijkste interacties
Wees bijzonder voorzichtig met het nemen van een quercetinesupplement in combinatie met medicijnen. Quercetine kan immers de bloedconcentratie van bepaalde medicijnen verhogen en de werking versterken. Raadpleeg dus altijd eerst je arts.Vitamine C kan de intestinale opname van quercetine verhogen en vitamine E verbetert de opname van quercetine in de hersenen.
Quercetine verhoogt de cellulaire opname van zink en de biobeschikbaarheid van curcumine en resveratrol.
