Resveratrol – Sterke antioxidant in orde wijn

21 oktober 2022

medibib-blogs2022-week43-resveratol

Leven als God in Frankrijk en langer leven dan de gemiddelde Europeaan
De Fransen zijn gekend om hun (niet bepaald gezonde) Bourgondische levensstijl met “du pain, du vin et du boursin” (of andere zachte kazen) en toch lijden ze minder aan hart- en vaatziekten dan in veel andere landen van de wereld. Dit is ook waarom vaak gesproken wordt over de Franse paradox. Wetenschappers geraken het er intussen steeds meer over eens dat een specifiek stofje in de rode wijn hiervoor verantwoordelijk is. In de schil en de pitten van blauwe druiven zitten immers veel polyfenolen zoals resveratrol. Reveratrol is een krachtige antioxidant en heeft onder meer als bijzondere eigenschap ons te beschermen tegen hart- en vaatziekten. Wat uiteraard niet wil zeggen dat we nu allemaal wijn moeten beginnen drinken in plaats van water …

Wat is resveratrol?
Resveratrol is een vetoplosbaar polyfenol (hydroxystilbeen) die planten van nature aanmaken om zichzelf te beschermen tegen schimmels, virussen, bacteriën, insecten, uv-straling en beschadiging. In de natuur komt resveratrol voor als cis- en trans-stereo-isomeren maar de transvorm lijkt de actieve vorm te zijn. Resveratrol komt vooral voor in paarsblauwe vruchten en dus ook in rode wijn, en wordt geprezen om zijn antioxidante, ontstekingremmende, antivirale en neuroprotectieve eigenschappen. Antioxidanten zijn onmisbaar voor onze weerstand en momenteel lopen verschillende onderzoeken naar hun effect op het immuunsysteem, de algehele gezondheid en zelfs tumorgroei.
 
Waar zit resveratrol in?
Resveratrol is vooral aanwezig is in de pitten, steeltjes en schillen van druiven. De concentratie is afhankelijk van de druivensoort en het klimaat. In vochtige, koudere streken zoals Bordeaux is de concentratie hoger. Naast rode wijn en paars druivensap, vinden we resveratrol ook in appels, pruimen, jackfruit, bosbessen, blauwe bessen, moerbeien, veenbessen, aardbeien, tomaten, pinda’s, pistachenoten, cacao, zwarte olijven, soja en de Japanse duizendknoop. Belangrijk om weten is dat het opwarmen van deze vruchten het resveratrolgehalte tot 45% kan doen dalen.

Resveratrol als voedingssupplement
Resveratrol heeft in de wetenschap de aandacht weten te trekken omwille van zijn gunstig effect op de levensduur van organismen, maar ook op de cardiovasculaire gezondheid, vetcellen, kankercellen, het bot en de huid. Om van zijn positieve eigenschappen te genieten, kun je opteren om een voedingssupplement te gebruiken. Doorgaans bevat een capsule 100 mg. Dit komt overeen met 80 glazen rode wijn. Het spreekt dus voor zich dat je beter kiest voor een dagelijkse capsule resveratrol dan 10 flessen wijn per dag. Over het algemeen wordt resveratrol goed verdragen door het lichaam maar het is belangrijk om er geen overmatig gebruik van te maken.

De gezondheidsvoordelen van resveratrol
De meeste gunstige effecten worden nog wetenschappelijk bestudeerd, maar de voorlopige resultaten zijn veelbelovend:
  • Antioxiderende effecten
    Resveratrol is een sterke antioxidant en zou bescherming kunnen bieden tegen oxidatie van LDL-cholesterol en de werking van de hartspier (myocardfunctie) verbeteren.
     
  • Langer en gezonder leven
    Polyfenolen zoals resveratrol beschermen ons tegen beschadiging door vrije radicalen. Door de consumptie van resveratrol (dagelijks 1 of 2 glazen rode wijn) zouden we langer leven en minder last hebben van leeftijdgerelateerde aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer. Bovendien zou resveratrol bepaalde genen kunnen activeren waardoor we langer zouden kunnen leven.
     
  • Ontstekingremmende werking
  • Resveratrol is een natuurlijke ontstekingsremmer, die de afscheiding van pro-inflammatoire stoffen remt. Er zijn zelfs aanwijzingen dat resveratrol een krachtiger ontstekingsremmer is dan NSAID’s (aspirine, ibuprofen). Daardoor lijkt het ontstekingsreacties en pijn af te zwakken in bindweefsel en gewrichten. Resveratrol zou dus een mogelijke kandidaat kunnen zijn voor de behandeling van gewrichtsaandoeningen zoals reumatoïde artritis, osteoartritis.
  • In de huid zou resveratrol verlies van dichtheid kunnen voorkomen en leiden tot vermindering van huidaandoeningen zoals acne en psoriasis.
  • Resveratrol lijkt ook de inflammatoire activiteit van cytokinen te verminderen en zou een rol kunnen spelen bij het verminderen van ontstekingen bij chronische obstructieve longziekte (COPD) bij rokers.
  • Anderzijds vinden onderzoekers dat resveratrol geen invloed heeft op ontstekingsmarkers zoals C-reactief proteïne (CRP) en interleukine 6 bij mensen met metabool syndroom.
  • In diermodellen met collitis vermindert resveratrol dikke darmschade door vermindering van ontsteking veroorzaakt door neutrofielen, cytokines en inflammatoire prostaglandinen.
  • Bevordering vetverbranding
    In gezonde organismen heeft resveratrol een stimulerend effect op de vetverbranding en remt hiermee de aanmaak van nieuwe vetcellen. Dit heeft op zijn beurt een gunstig effect op leververvetting en een verstoorde vetstofwisseling in de lever, aandoeningen die veroorzaakt kunnen worden door overgewicht, ondervoeding door eiwittekort en medicijngebruik.
     
  • Bescherming van het hart
    Er is interesse in resveratrol om hart- en vaatziekten te voorkomen en de mortaliteit te verminderen:
  • Door zijn antioxidante en ontstekingremmende werking zou resveratrol de ‘slechte’ LDL-cholesterol verminderen en de opeenhoping van bloedplaatjes remmen zodat we beschermd blijven tegen bloedklonters en verstopping van bloedvaten.
  • Resveratrol zou de werking van de hartspier (myocardfunctie) verbeteren en hartaandoeningen en aderverkalking (atherosclerose) ten gevolge van Clamydia pneumoniae kunnen remmen.
  • Lopende onderzoeken tonen ook aan dat resveratrol bijdraagt tot de regulering van bloedvatverwijdering (vasodilatatie) en -vernauwing (vasoconstrictie), de modulatie van de endotheelcellenactiviteit en de stikstofmonoxideproductie, en de verlaging van de bloeddruk.
  • Hongerstillende werking
    Zeer recentelijk werd ontdekt dat resveratrol een remmend effect heeft op de leptinesecretie, het hormoon dat het hongergevoel reguleert. Verhoogde leptinewaarden verhoogt de kans op obesitas en tal van aandoeningen die er rechtstreeks of onrechtstreeks uit voortvloeien zoals sterkere ontstekingsreacties en een verhoogde vatbaarheid voor virale aandoeningen (SARS-CoV-2, COVID-19). Resveratrol zou de leptineproductie door de vetcellen verminderen en de leptinegevoeligheid in de hersenen verbeteren.
     
  • Gewichtsverlies
    Resveratrol lijkt het lichaamsgewicht en de vetmassa te verminderen bij mensen met metabool syndroom. Andere onderzoeken tonen aan dat resveratrol de productie en groei (proliferatie) van vetcellen (adipocyten), evenals het opgeslagen vet kan verminderen.
     
  • Antidiabeteseffect
    Onderzoek toont aan dat resveratrol de insulinegevoeligheid verhoogt bij mensen met diabetes type 1 en 2. Hierdoor zou resveratrol de bloedglucose (bloedsuiker) en HbA1c (waarde) bij diabetici helpen dalen. De bètacelfunctie in de alvleesklier (pancreas) wordt hier nier door verbeterd.
  • Immuunsysteem
    Resveratrol is als antioxidant een booster voor het immuunsysteem. Een lage dosis stimuleert de natuurlijke weerstand, een hoge dosis onderdrukt het immuunsysteem. Zo kan de inzet van resveratrol interessant zijn bij immuunziekten en auto-immuunziekten.
     
  • Antivirale effecten
    Resveratrol lijkt de vermenigvuldiging (replicatie) van virussen zoals koortsblaasjes (herpes simplex), het verkoudheidsvirus (rhinovirus), het griepvirus (influenza A) en het cytomegalovirus af te remmen.
     
  • Kankerbestrijdende effecten
    Vermoed wordt dat resveratrol een antimutageen effect heeft en daarmee de verspreiding en groei van kankercellen zou kunnen beperken en het risico op kanker zou kunnen verminderen. Resveratrol lijkt namelijk de tumorgroei te remmen, de geprogrammeerde celdood (apoptose) in sommige gevallen te bevorderen en uitzaaiing (metastase) te vertragen. Deze bevindingen moeten nog verder onderzocht worden. Een eventueel resveratrolsupplement zal echter nooit een kankerbehandeling kunnen vervangen, maar eerder dienen als aanvulling en versterking.
     
  • Neuroprotectieve effecten
    Resveratrol zou een rol kunnen spelen bij het voorkomen van de ziekte van Alzheimer omdat resveratrol als antioxidant de glutathionverlaging voorkomt, het samenklonteren van de bèta-amyloïde peptide lijkt te blokkeren, de doorbloeding van de hersenen en het glucosemetabolisme verbetert. Hiermee zou resveratrol ook een gunstig effect kunnen hebben bij andere neurodegeneratieve aandoeningen zoals epilepsie, zuurstoftekort (ischemie), de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson, de ziekte van Huntington, amyotrofische laterale sclerose (ALS), multiple sclerose (MS) en zenuwbeschadiging.
     
Nevenwerkingen en contra-indicaties
  • Resveratrol is niet aangewezen tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding.
  • Resveratrol mag niet gebruikt worden als je lijdt aan hepatitis B of hepatitis C. Een hoge resveratrolinname stimuleert vermoedelijk een vermeerdering van de betreffende hepatitis B- en C-virussen.
  • Er bestaan heel wat interacties met medicijnen, kruiden en supplementen zoals ontstekingsremmers, bloedverdunners, cytochroom P450-types.
  • Een vetrijke maaltijd kan de opname van resveratrol remmen.
  • Gebruik geen resveratrol als je lijdt aan een bloedingsziekte, een hormoongevoelige kanker of als je een operatie moet ondergaan.

Hoewel toxicologische studies uitwijzen dat resveratrol zeer veilig is in de aanbevolen dagelijkse doseringen, raadpleeg altijd je arts of therapeut als je twijfelt en/of medicijnen of andere supplementen gebruikt.