Urineweginfecties – Blaasontsteking bij vrouwen

12 augustus 2022

medibib-blogs2022-week32-urinewegeninfecties

Urineweginfectie – Blaasontsteking bij de vrouw
Sta je ’s morgens op met een pijnlijk, branderig gevoel bij het plassen en komen er ondanks voortdurende aandrang slechts enkele druppels uit, dan zit je wellicht verveeld met een urineweginfectie. Urineweginfecties beginnen vaak met een blaasontsteking en worden meestal veroorzaakt door de E. coli bacterie. Vrouwen hebben meer kans op een blaasontsteking dan mannen. In dit artikel leren we meer over de symptomen en de oorzaken van een urinewegontsteking en wat we er kunnen aan doen.
 
Wat is eigenlijk een blaasontsteking?
Een blaasontsteking (cystitis) is een ontsteking van het slijmvlies van de binnenkant va de blaas en urinebuis, meestal veroorzaakt door bacteriën afkomstig uit de darm. De grote boosdoener is meestal de E. coli bacterie (Escherichia Coli), maar het kunnen ook andere bacteriën zijn. De bacteriën die in de darmen leven komen soms via de urinebuis in de blaas terecht. Daar hechten ze zich aan de blaaswand, waar ze een ontsteking veroorzaken. Als een blaasontsteking niet op tijd wordt behandeld, kan dit leiden tot een ontsteking van de nieren en/of het nierbekken.
Een blaasontsteking is niet besmettelijk maar kan af en toe terugkomen. Bij drie of meerdere urineweginfecties op een jaar spreken we van een recidiverende urineweginfectie (uwi).

Waarom zijn vrouwen gevoeliger voor een blaasontsteking?
Vrouwen krijgen vaker een blaasontsteking dan mannen. Dit komt omdat de uitgang van de urinebuis van de vrouw veel dichter bij de anus ligt dan die van de man. Hierdoor kunnen de darmbacteriën gemakkelijker de blaas binnendringen.
Ook tijdens het vrijen kunnen darmbacteriën zich verplaatsen naar de urinebuis en de vagina. Vandaar dat er ook wel eens gesproken wordt over honeymoon cystitis. Bij vrouwen die gevoelig zijn kan een enkele vrijpartij al aanleiding geven tot een blaasontsteking.
Zowat de helft van de vrouwen heeft ooit in haar leven een urineweginfectie gehad. Slechts de helft onder hen raadpleegt hiervoor de huisarts. Jaarlijks maakt 30 à 50 op de 1000 vrouwen een ongecompliceerde blaasontsteking met klachten door. Die blaasontstekingen komen het meest voor tussen de 15 en 24 jaar of na 65 jaar.

Blaasontsteking tijdens de zwangerschap
Tijdens de zwangerschap heeft de vrouw een nog grotere kans om een blaasontsteking te krijgen. Dit komt omdat de urineleiders verwijd zijn en de blaaswand slapper is. Bovendien drukt naarmate de zwangerschap vordert de foetus steeds meer op de blaas. Dit zorgt ervoor dat er na elke plasbeurt wat urine blijft zitten in de blaas. De achtergebleven urine is een goede voedingsbodem voor schadelijke bacteriën.

Hoe herken je een blaasontsteking?
Vrouwen die al een blaasontsteking gehad hebben, zullen de symptomen zeker herkennen:
  • Voortdurende, vaak pijnlijke aandrang om te plassen
  • Frequent plassen met kleine hoeveelheden
  • Pijn en/of een branderig gevoel bij het plassen
  • Pijn in de onderbuik of in de onderrug
  • Sterk ruikende urine
  • Troebele tot soms donkere urine
  • Soms bloed in de urine
  • Mogelijks gepaard gaand met lichte koorts
Als de bacteriën de kans krijgen om dieper te gaan kan een blaasontsteking overgaan tot in de nieren en het nierbekken, waar dan een nierbekkenontsteking ontstaat. De urine kan er dan melkachtig uitzien en vies ruiken omwille van de bacteriën en ettervorming. Klachten bij een nierbekkenontsteking zijn koorts, een ziek gevoel en pijn in de zij.
Herken je een aantal van bovenstaande symptomen, ga dan zeker naar je arts en voorkom dat de bacteriën in je nierbekken doorzakken.

Is jeuk ook een symptoom van blaasontsteking?
Heb je naast een aantal van bovenstaande symptomen ook nog eens last van jeuk, dan is het minder waarschijnlijk dat je een blaasontsteking hebt. Bij jeuk is er meer kans dat je een urinebuisontsteking (urethritis) opgelopen hebt omwille van een seksueel overdraagbare aandoening (soa) veroorzaakt bij onveilige seks door de gonococcusbacterie Neisseria gonorrhoeae of de chlamydia trachomatis bacterie. In tegenstelling tot een gewone blaasontsteking is een soa zoals gonorroe en chlamydia wel degelijk besmettelijk.

Wat zijn de oorzaken van een blaasontsteking?
We weten intussen dat een blaasontsteking meestal veroorzaakt wordt door een bacterie die vanuit de urinebuis de blaas infecteert. Vaak gaat het om een bacteriesoort die vooral in de darm leeft, maar ook rond de urinebuis voorkomt, namelijk de Escherichia Coli.
Daarnaast kan een blaasontsteking ook nog andere oorzaken hebben:
  • Andere bacteriën of parasieten
  • De blaas onvoldoende leegplassen
  • Te weinig water drinken
  • Slechte hygiëne bij een toiletbezoek, bijvoorbeeld door de stoelgang van achteren naar voren af te vegen
  • Slechte hygiëne na de seks
  • Een al dan niet aangeboren afwijking van de urinewegen
  • Zwangerschap
  • Hormonale veranderingen voor of na de menopauze
  • Stress in combinatie met een verminderde weerstand
  • Verstoring van de darmflora
  • Te hoge pH-waarde (= te lage zuurtegraad) in de blaas en de vagina
  • Het gebruik van zeep, een vaginale spray en/of deodorant die de zuurtegraad van de vagina verstoort
  • Voedselintolerantie voor voedingsstoffen die irritatie kunnen opwekken
  • Verslapte bekkenbodemspieren
  • Ongewild urineverlies (incontinentie).
  • Te strak en synthetisch ondergoed
  • Dunner slijmvlies in de urinebuis of een verkorte urinebuis
  • Veranderde blaascontractie
  • Verminderde weerstand door diabetes, nierstenen, het gebruik van een blaaskatheder
  • Medicijnen of chemische stoffen
Wat kun je zelf doen om een blaasontsteking te voorkomen?
  • Hygiëne
    - Vermijd het dragen van nauwsluitend synthetisch ondergoed en panty’s
    - Was je handen voor en na elk toiletbezoek
    - Veeg de stoelgang van je anus naar achteren weg zodat je darmbacteriën niet naar je urinebuis geleid worden
    - Spoel de bacteriën na de seks weg door te plassen en je te wassen zonder zeep
    - Verschoon regelmatig je tampons en maandverbanden
  • Water drinken
    Ondanks het feit dat bij een blaasontsteking het plassen zeer pijnlijk kan zijn, is het sterk aangeraden om zo veel mogelijk water of kruidenthee te drinken. Hiermee spoel je de bacteriën zo snel mogelijk weg.
     
  • Plasgewoonte
    - Als je voelt dat je moet plassen, ga dan meteen
    - Neem de tijd om te plassen
    - Plas je blaas helemaal leeg
    - Plas altijd voor het slapengaan
    - Plas direct na het opstaan
    - Plas na het vrijen
     
  • Zuurtegraad
    Een verstoorde zuurtegraad in de urinebuis en de vagina in combinatie met een verlaagde weerstand kunnen de weg vereffenen naar een blaasontsteking. Ga daarom voorzichtig om met vaginale zepen en sprays. En vermijd irritatie door stress, roken en overmatig gebruik van alcohol, koffie, thee, suiker, vlees, sterke kruiden en onverdunde citrussappen.
     
  • Voeding
    - Zorg voor een gezonde darm. Terugkerende blaasontstekingen zijn vaak een teken van een verstoorde darmflora door een tekort aan goede bifidobacteriën.
    - Eet voldoende vezels: groenten, fruit, ongebrande noten, zoete aardappel, peulvruchten, kokos …
    - Gebruik regelmatig gefermenteerde producten: zuurkool, miso, tempeh, kimchi, kefir, kombucha …
    - Vul regelmatig je goede darmbacteriën aan door een kuur met probiotica
Behandeling van blaasontsteking
Medicatie met antibiotica
In sommige gevallen gaat een blaasontsteking na enkele dagen vanzelf over. Heb je echter veel last of zijn je klachten na een week nog niet over, raadpleeg dan je arts. Een niet behandelde blaasontsteking kan immers het nierbekken infecteren en daar kan je behoorlijk ziek van zijn.
Een arts zal bijna doorgaans een antibioticakuur voorschrijven voor een vijftal dagen. Jammer genoeg maakt antibiotica geen onderscheid tussen de goede en de slechte bacteriën en doodt dus ook de goede bacteriën in de darmen. Bovendien vermindert antibiotica ook de weerstand tegen een volgende infectie. Op die manier komen vrouwen meestal terecht in een vicieuze cirkel met een opeenvolging van blaasontstekingen en antibioticakuren totdat ze antibioticaresistent worden tegen de E. Colibacterie. Het aantal resistentiegevallen neemt zorgwekkend toe. Daarom raden we aan om ook na te denken over natuurlijke behandelingen.

Natuurlijke behandelingen
Urineweg- en blaasontstekingen zijn vaak uitstekend te behandelen met natuurlijke middelen waarvan je hieronder enkele voorbeelden kunt vinden:
  • D-mannose en fucose
    Deze essentiële suikers worden niet door het lichaam aangemaakt en moeten via de voeding worden opgenomen. D-mannose legt een beschermend laagje over het baarmoeder- en blaasslijmvlies zodat bacteriën zoals de E. Coli zich niet aan het slijmvlies kunnen hechten. D-mannose vind je in voedsel zoals groene bonen, linzen, aubergine, koolsoorten, tomaten, paddenstoelen, shiitake, rode bessen, veenbessen perziken, appels, sinaasappels en ananas. Fucose vind j in zeewier, kelp, algen, champignons en medicinale paddenstoelen zoals shiitake.
    Preventief werkt D-mannose beter dan antibiotica in de strijd tegen terugkomende blaasontsteking (recidiverende cystitis). Bovendien veroorzaakt het geen nevenwerkingen en houdt het de darmflora intact.
     
  • Cranberry
    Cranberrysap staat alom bekend als huismiddel tegen blaasontsteking. Het verhoogt de zuurtegraad in de blaas en is in staat om de pili (haakjes waarmee de E. colibacteriën zich aan de blaaswand hechten) los te weken. Best gebruik je niet alleen het sap, maar de hele matrix van de cranberry en die vind je in kwalitatieve voedingssupplementen onder de vorm van capsules. Cranberrycapsules zijn een uitstekend middel om terugkerende blaasontstekingen en antibioticaresistentie te voorkomen.
     
  • Probiotica
    In een verstoorde darmflora heeft E. Coli meer kans om te woekeren. Daarnaast verhoogt antibiotica de kans op schimmelinfecties zoals candida. Probiotica kan bijdragen tot een verhoogde weerstand en een betere spijsvertering. Naast probiotische voedingssupplementen kun je ook prebiotische voeding aan je menu toevoegen zoals koolrabi, bieten, peen, pastinaak, spinazie, slasoorten, ananas, appels met schil, ui en knoflook.
     
  • Palmitoylethanolamide PEA
    Deze natuurlijke pijnstiller kan bijdragen om de pijnsymptomen van een blaasontsteking te verlichten.
Besluit
Heb je last van een branderig gevoel bij het plassen, buikpijn en/of voortdurende aandrang? Wellicht heb je een blaasontsteking. Met een gezonde leefstijl, cranberrysap en een goede hygiëne kun je ( terugkerende) urineweginfecties voor zijn. Word je er toch door getroffen? Als je er op tijd bij bent kunnen D-Mannose, probiotica en vitamine C je een antibioticakuur besparen. Raadpleeg bij twijfel altijd je arts.