Ziekte van Crohn – Symptomen, oorzaken & behandelingen

29 september 2023

medibib-week39-ziektevancrohn-social

De ziekte van Crohn begrijpen en beheren


De Ziekte van Crohn, een lastige inflammatoire darmziekte

De ziekte van Crohn is een complexe inflammatoire darmziekte die zowel fysieke als emotionele uitdagingen met zich meebrengt voor degenen die eraan lijden. Naast de conventionele behandelingsopties heeft de orthomoleculaire benadering aangetoond dat het een waardevolle aanvulling kan zijn bij het beheer van deze aandoening. Deze benadering richt zich op een darmvriendelijk voedingspatroon en het gebruik van specifieke voedingsstoffen en supplementen om ontsteking te verminderen, het immuunsysteem te ondersteunen en de algehele gezondheid te bevorderen.


Wat is de Ziekte van Crohn?

De ziekte van Crohn is een chronische ontstekingsziekte van de darm, met andere woorden, een inflammatoire darmziekte (inflammatory bowel disease, IBD). Hoewel de ontstekingen zowat overal in het darmkanaal kunnen plaatsvinden, vindt men ze voornamelijk in de overgang van de dunne darm naar de dikke darm, in de dikke darm en/of bij de anus. De ziekte wordt meestal ontdekt tussen het 15de en 30ste levensjaar. De belangrijkste symptomen  zijn buikpijn, diarree, vermoeidheid en koorts. De ziekte kent afwisselend opstoten en rustige, zo goed als klachtvrije periodes (remissie).
De ziekte komt (iets) vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en er zijn aanwijzingen dat mensen die sinds hun kinderleeftijd last hebben van IBD een kortere levensverwachting kunnen hebben.

 

Wat zijn de symptomen van de Ziekte van Crohn?


De klachten verlopen bij iedereen verschillend en variëren van mild tot ernstig naargelang de locatie en de ernst van de ontstekingen. Sommige mensen hebben er jaren geen last van terwijl anderen vaak hevige opflakkeringen hebben.
 
  • Algemene symptomen
    • Buikpijn variërend in intensiteit, meestal gepaard gaande met krampen
    • Van dunnere ontlasting tot (chronische) diarree omdat de ontstoken darm onvoldoende water kan opnemen, soms constipatie
    • Moeilijk verlopende opname van voedingsstoffen (malabsorptie) door de chronische ontsteking met als gevolg: nutriëntentekorten, moeheid, gewichtsverlies, bloedarmoede, groeiachterstand bij kinderen
    • Koorts
    • Bloed en/of slijm bij de ontlasting. Al dan niet onopgemerkt (occult) bloedverlies afhankelijk van de locatie van de ontsteking. De ontlasting heeft dan meestal een donkerdere kleur.
    • In sommige gevallen gepaard gaand met maagklachten zoals misselijkheid en periodiek braken
    • Wondjes rond de anus.
       
  • Symptomen tijdens een actieve ontstekingsfase
    Een opvlamming van de Ziekte van Crohn kan getriggerd worden door stress, alcohol of prikkelende voeding. Tijdens een actieve ontstekingsfase kunnen er ook elders in het lichaam klachten optreden:
  • Aften
  • Gezwollen, stijve en/of pijnlijke gewrichten
  • Vernauwing in de darm (stenose) door een acute ontsteking, maar ook achteraf door littekenweefsel in de darm
  • Fistels of zweren in de darm, ook fistels in de huid rond de anus
  • Pijnlijke, blauwrode plekken op de huid van de onderbenen
  • Leverziekten, galstenen, nierstenen
  • Botontkalking (osteoporose)
  • Ontstoken ogen
  • Huidproblemen zoals zweren, huiduitslag en abcessen


Wat zijn de oorzaken van de Ziekte van Crohn

De exacte oorzaak van de ziekte van Crohn is nog niet volledig begrepen, maar er wordt verondersteld dat een combinatie van genetische, omgevings- en immunologische factoren een rol speelt. Risicofactoren voor het ontstaan van de ziekte van Crohn zijn:
 

  • Een (genetische) mutatie in het NOD2-gen dat medeverantwoordelijk is voor de aanmaak van een goede slijmlaag op de darmwand
  • Een verstoorde afweer tegen bepaalde darmbacteriën waardoor het immuunsysteem gunstige darmbacteriën aanvalt zodat er ontstekingen ontstaan
  • Een disbalans in de darmflora waardoor de darmen gevoeliger worden voor ontstekingen.
  • Roken
  • Chronische stress waardoor het lichaam meer ontstekingsbevorderende stoffen produceert
  • Ongezonde voeding, rijk aan geraffineerde koolhydraten en slechte vetten
  • Veelvuldig antibioticagebruik waardoor een disbalans in de darmflora in de hand gewerkt wordt
  • Blindedarmverwijdering geeft een verhoogd risico op het ontwikkelen van de Ziekte van Crohn.
  • De typische Westerse voeding en levensstijl lijken eveneens een rol te spelen. De Ziekte van Crohn komt immers meer voor in West-Europa en Noord-Amerika waar veel suikers en slechte vetten gegeten wordt en meer antibiotica voorgeschreven wordt. Hierdoor worden onvoldoende spijsverteringsenzymen aangemaakt en ontstaat er een slechte spijsvertering.


De gevolgen van de Ziekte van Crohn

  • Malabsorptie, nutriëntentekorten en hun specifieke gevolgen, moeheid
  • Een verhoogd risico op hart- en vaatziekten
  • Een verhoogde kans op darmkanker


Hoe wordt de Ziekte van Crohn gediagnosticeerd?

De diagnose van de ziekte van Crohn omvat vaak een combinatie van medische geschiedenis, fysieke onderzoeken, bloedonderzoek en beeldvormende tests zoals endoscopie en colonoscopie. Een nauwkeurige diagnose is van cruciaal belang om de juiste behandeling te bepalen. Daarbij hoort ook een screening op glutenintolerantie en/of voedselallergieën omdat er bij mensen met de Ziekte van Crohn een hogere prevalentie is op glutenallergie (coeliakie).
 

Hoe kan de Ziekte van Crohn behandeld worden?

De behandeling van de ziekte van Crohn is gericht op het verminderen van de ontsteking, het verlichten van de symptomen en het voorkomen van complicaties.
De behandelingsmogelijkheden omvatten:

  • Voeding en dieet
    Sommige mensen reageren positief op specifieke diëten en voedingssupplementen. Het vermijden van voedingsmiddelen die de symptomen verergeren, kan nuttig zijn.We gaan hier straks verder op in.
     
  • Levensstijl
    Stressmanagement, regelmatige lichaamsbeweging en voldoende slaap kunnen de algemene gezondheid en het welzijn verbeteren.
     
  • Medicatie
    Ontstekingsremmende medicijnen, immunosuppressiva en biologische therapieën worden vaak gebruikt om ontstekingen te verminderen en de symptomen te beheersen.
     
  • Chirurgie
    In ernstige gevallen kan chirurgie nodig zijn om beschadigd weefsel te verwijderen, fistels te sluiten of vernauwingen (stenosen) te behandelen. In het ergste geval wordt een stuk van de darm verwijderd.

50448ea1-b3ec-fe05-5111-8e5119650a22.jpg


Reguliere of orthomoleculaire behandeling? Een weloverwogen keuze

Tegenover een reguliere behandeling staat een orthomoleculaire behandeling van de ziekte van Crohn. We leggen even het verschil uit zodat je zelf kunt bepalen wat het beste bij jou past.

  • Orthomoleculaire behandeling
    Een orthomoleculaire behandeling is gericht op het herstel van je darmslijmvlies en darmflora, het aanvullen van voedingstekorten, het verminderen van symptomen zoals buikpijn, diarree en rectale bloedingen. Belangrijk om weten is dat een orthomoleculaire benadering voor iedereen verschillend is. Elke persoon reageert immers anders op voeding en/of supplementen. Daarom is het belangrijk om een gekwalificeerde orthomoleculaire arts of therapeut te raadplegen.
     
  • Reguliere behandeling
    Een arts zal je soms levenslang medicijnen voorschrijven om de opstoten te verminderen en de ontstekingsvrije fasen zo veel mogelijk te verlengen. Tijdens de actieve ontstekingsfasen worden meestal kortstondig corticosteroïden voorgeschreven, zoals prednison of prednisolon. Als deze medicijnen onvoldoende werken, worden sterke immunosuppresiva voorgeschreven. Weet echter dat dergelijke medicijnen de darmflora negatief kunnen beïnvloeden terwijl ze de uiteindelijke oorzaak niet oplossen.


Voedingsadviezen


Een specifiek dieet voor mensen met de Ziekte van Crohn bestaat niet maar omdat onregelmatig en ongezond eten klachten kunnen uitlokken kunnen een aantal specifieke eetgewoonten voor verlichting zorgen:
  • Eet zoveel mogelijk glutenvrij om prikkeling van de darmwand te vermijden. Gluten zitten vooral in tarwe, gerst en rogge.
  • Probeer zoveel mogelijk zuivelproducten te vermijden
  • Opteer voor ontstekingsremmende, plantaardige voeding en voeding rijk aan antioxidanten, zoals het Mediterraan dieet
  • Eet dagelijks ontstekingsremmende omega-3-vetzuren zoals vette vis, lijnzaad en walnoten
  • Vermijd kant-en-klare gerechten, bewerkte voedingsmiddelen met geraffineerde koolhydraten, toegevoegde suikers, fructose en afgeleiden, ongezonde vetten/transvetten en kunstmatige ingrediënten, aangezien deze stoffen de ontstekingen kunnen verergeren
  • Beperk het gebruik van alcohol, koffie, koolzuurhoudende frisdranken en energiedrankjes.
  • Wees voorzichtig met sterk gekruid eten omdat deze stoffen de darmwand te veel prikkelen
  • Probeer malabsorptie voor te zijn door voldoende micronutriënten in je voeding te voorzien zoals vitamine B12, folaat, calcium en ijzer
  • Eet voldoende eiwitten zodat je lichaam voldoende bouwstoffen krijgt voor zijn herstel (na een opvlamming).
  • Eet meer probiotische voedingsmiddelen zoals yoghurt, kefir en gefermenteerde groenten die een gunstige invloed kunnen hebben op het handhaven van een gezonde darmflora


Supplementen voor ondersteuning


Naast voeding kunnen bepaalde supplementen helpen bij het beheersen van symptomen en het ondersteunen van de gezondheid bij de ziekte van Crohn. Hier zijn enkele die de moeite waard zijn om te overwegen:
  • Curcumine, het actieve bestanddeel van kurkuma heeft krachtige ontstekingsremmende eigenschappen en kan de darmgezondheid bevorderen.
  • Visolie of andere supplementen met omega-3-vetzuren kunnen gunstig zijn voor het verminderen van ontsteking en het bevorderen van een evenwichtige immuunrespons
  • Hoogwaardige probiotische supplementen kunnen helpen bij het herstellen en handhaven van een gezonde darmflora
  • Vitamine D, meer bepaald Vitamine D3 speelt een rol bij het reguleren van het immuunsysteem en kan gunstig zijn voor mensen met inflammatoire aandoeningen
  • Glutamine, een interessant aminozuur dat de darmintegriteit ondersteunt en het herstel van de darmwand bevordert

CONCLUSIE

Leven met de Ziekte van Crohn kan uitdagend zijn, maar het is mogelijk om een bevredigend leven te leiden mits de juiste medische zorg en levensstijlkeuzes. De orthomoleculaire benadering van de ziekte van Crohn kan een waardevolle aanvulling zijn op conventionele behandelingen. Door middel van specifieke voedingskeuzes en supplementen kan ontsteking worden verminderd, de darmgezondheid worden bevorderd en het algehele welzijn worden verbeterd. Het is echter cruciaal om samen te werken met een zorgverlener die bekend is met orthomoleculaire geneeskunde om een veilig en effectief plan op maat te ontwikkelen voor individuen die met de ziekte van Crohn leven.