Zuiveringszout, baking soda, natriumbicarbonaat

8 juli 2022

medibib-blogs2022-week27-bakinsoda
Wat is natriumbicarbonaat?
Al eens gehoord van natriumbicarbonaat? Of eerder van zuiveringszout, bicarbonaat, baking soda of maagzout? Eigenlijk zijn dit verschillende benamingen voor eenzelfde product en dat zorgt voor nogal wat verwarring. We proberen in dit artikel duidelijkheid te scheppen want er zijn nog termen die voor verwarring kunnen zorgen zoals bakpoeder en (schoonmaak)soda.
  • Natriumbicarbonaat
    Natriumbicarbonaat of natriumwaterstofcarbonaat ((NaHCO3) is de scheikundige benaming voor zuiveringszout of wat we kennen als baking soda. Natriumbicarbonaat is een natuurlijke, minerale stof die de eigenschap heeft zuren aan zich te binden waardoor ze geneutraliseerd worden. Bij dit proces komen water en CO2 vrij.
     
  • Baking soda
    Dit is hetzelfde als natriumbicarbonaat. De term baking soda tref je vooral in de keuken aan, waar het gebruikt wordt als rijsmiddel. Opgelet, baking soda is niet hetzelfde als bakpoeder.
     
  • Bakpoeder
    Bakpoeder, meestal verkrijgbaar in zakjes, wordt eveneens gebruikt als rijsmiddel maar is niet helemaal hetzelfde als zuiveringszout of natriumbicarbonaat. Bakpoeder bevat naast zuiveringszout ook zuur, meestal citroenzuur, een stabilisator en soms wat maiszetmeel. De stabilisator dient om het poeder droog te houden en te voorkomen dat het voortijdig reageert. Zodra je aan bakpoeder vocht toevoegt, komt er veel koolzuurgas (CO2) vrij en gaat het goedje bruisen. Dit proces zorgt ervoor dat je brood, cake of taart gaat rijzen. Heb je geen bakpoeder in huis, gebruik dan gerust zuiveringszout, maar dan in combinatie met iets zuurs zoals karnemelk of wat citroensap.
     
  • (Schoonmaak)soda
    Soda mag ook niet verward worden met baking soda. Chemisch ontbreekt het waterstofatoom (H) en wordt het daarom natrimcarbonaat (Na2CO3) genoemd zonder bi ertussen. Soda is ook een zuurbinder maar dan in veel sterkere mate dan zuiveringszout. Soda is vaak zelfs bijtend en mag dus absoluut niet verwisseld worden met zuiveringszout of baking soda. Omwille van zijn sterke eigenschappen is soda een uitstekend schoonmaak- en ontsmettingsmiddel.
     
Natriumbicarbonaat of zuiveringszout is 100% natuurlijk
In dit artikel willen we het vooral hebben over natriumbicarbonaat met een ‘bi’. Natriumbicarbonaat of zuiveringszout is een zacht, wit, zeer fijn gekorreld mineraalzout dat gewoon voorkomt in de natuur en gewonnen kan worden als de zoutmeren verdampen.
Belangrijke eigenschappen van zuiveringszout voor je gezondheid
  • Zuurbasenevenwicht
    Zuiveringszout heeft een alkaliserende (ontzurende) werking en zorgt ervoor dat het zuurbasenevenwicht in het lichaam bewaard blijft. Een verstoord zuurbasevenwicht uit zich in een minder efficiënte uitwisseling van belangrijke voedingsstoffen, zuurstof en afvalstoffen.
    Bicarbonaat zonder natrium is zelfs een essentiële stof die van nature voorkomt in het lichaam. Bicarbonaat is een belangrijke pH-buffer in het bloed en moet in voldoende mate aanwezig zijn om de zuurbasenbalans in het lichaam constant te houden.
    In deze context kan zuiveringszout ook verlichting bieden bij jicht. Maar omdat het zuurbasenevenwicht een delicate zaak is, laat je je hiervoor best opvolgen door een arts. 
     
  • Maagzuurremmende werking
    Natriumbicarbinaat neutraliseert de zuren, dus ook het maagzuur. Los bij brandend maagzuur of oprispingen een half koffielepeltje zuiveringszout in een glas water en drink het langzaam op, maar niet op een lege maag want dan is het effect zo goed als nihil, en ook niet op een te volle maag. Doe dit niet meer dan 6 keer per dag en zorg ervoor dat er minstens 2 uur tussen elke inname zit. Mensen ouder dan 60 jaar gebruiken liefst niet meer dan 3 glazen per dag. Gebruik dit middel enkel als noodgeval en zeker niet als langdurige behandeling. Ook een teveel kan het zuurbasenevenwicht verstoren.
     
  • Antibacteriële werking en mondhygiëne
    Zuiveringszout heeft een milde antibacteriële werking en is in staat op schimmels, bacteriën en parasieten te doden. Opgelost in water is zuiveringszout een ideaal mondspoelmiddel om je tandvlees, je tong, je tanden en je tandenborstel mee schoon te maken of om aften te verzachten. Zuiveringszout blijkt ook efficiënt te zijn tegen tandplaque. Doe dit echter niet meer dan wekelijks want het kan op den duur je tandglazuur aantasten.
     
  • Verzachtende werking bij insectenbeten
    Zuiveringszout verlicht de jeuk en het branderige gevoel bij insectenbeten. Smeer op de beet een papje van natriumbicarbonaat met water.
     
  • Ontspannend bad of verkwikkend voetbad
    Een heerlijk bad met een half kopje zuiveringszout heeft niet alleen een ontspannende maar ook een reinigende werking voor je huid. Zo’n bad biedt ook verlichting bij mensen met psoriasis.
    Een warm voetbad met drie eetlepels zuiveringszout is een uitstekende behandeling tegen voetschimmel. Of maak een pasta van drie delen zuiveringszout en een deel water voor een heerlijke peeling. Schrob met deze pasta de dode huidcellen van je voeten of je hele lichaam weg.
     
Opgelet! In kleine hoeveelheden is zuiveringszout wellicht niet gevaarlijk, te hoge dosissen daarentegen kunnen toxisch zijn. Raadpleeg bij twijfel altijd eerst je arts.
Waarschuwingen en contra-indicaties bij inwendig gebruik
  • Zoals het woord het zegt, bevat natriumbicarbonaat veel natrium (=zout). Deze stof is dus niet aanbevolen voor mensen met een hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, nierfalen, leverfalen of allergieën.
  • Gebruik geen zuiveringszout in combinatie met medicijnen!
  • Zuurremmers remmen de opname van foliumzuur en de benutting van vitamine B12.
  • Zuiveringszout is niet per definitie veilig. Te hoge doseringen kunnen hoofdpijn, misselijkheid, diarree, prikkelbaarheid, zwelling van de voeten of enkels, zwarte, teerachtige ontlasting of gemalen koffieachtig braaksel veroorzaken. De ene zal sneller nevenwerkingen vertonen dan de andere.
  • In zeldzame gevallen ontwikkelt zich een metabole alkalose met volgende symptomen als gevolg: spierzwakte, trage reflexen, verwardheid, bevende handen, licht gevoel in het hoofd, misselijkheid, overgeven, een doof gevoel in het gezicht of de ledematen, verlengde spierspasmen (tetanie) … Wees dus voorzichtig en neem niet zomaar op eigen houtje zuiveringszout. Bespreek je voornemen altijd eerst met je behandelende arts.
Natriumbicarbonaat als milieuvriendelijk alternatief voor chemische schoonmaakmiddelen
Waar je lichaam wel gelukkig van wordt is het huishoudelijke gebruik van zuiveringszout of natriumbicarbonaat. Dit fijne kristalpoeder is veelzijdig inzetbaar en een uitstekend alternatief voor de vele chemische schoonmaakmiddelen. We geven enkele voorbeelden:
  • Schuurmiddel voor aangebakken potten en pannen, vieze tegels, voegen, badkamervloeren, kookfornuizen, enz.
  • Ontkalker bij kalkaanslag in de badkamer, de keuken, maar ook de toiletpot: laat het zuiveringszout minstens 15 minuten trekken of zelfs een hele nacht bij hardnekkige kalkaanslag.
  • Ontstopper: doe een beetje zuiveringszout in de gootsteen en giet er wat azijn overheen. Laat deze mengeling zo’n kwartier inwerken en giet er vervolgens warm water overheen. Herhaal indien nodig.
  • Weekmiddel bij koffie- of theeaanslag: meng een koffielepeltje zuiveringszout in een beetje water en schuur de bruine aanslag van je koffie- of theekan en tassen weg met een schuursponsje.
  • Ideale vlekkenverwijderaar voor je kleding: week je bevlekte kleren in een sopje met twee eetlepels zuiveringszout en wat citroensap.
  • Poetsmiddel of allesreiniger: doe twee eetlepels zuiveringszout in een emmertje water en activeer het middel met wat citroensap of azijn.
  • Geurvreter: zet een schoteltje zuiveringszout in de koelkast of schep wat zuiveringszout in je schoenen en laat het een nachtje staan.
  • Verfrissing van stoffen bekleding: bestrooi je stoffen stoelen, zetels, autostoelen, tapijten, matrassen, knuffels of gymschoenen met een dun laagje zuiveringszout, laat het een kwartiertje liggen en zuig het weer op met de stofzuiger.
  • Hou je snijbloemen langer mooi door een koffielepeltje zuiveringszout bij het water in de vaas te strooien.
  • Spoel de bestrijdingsmiddelen van je groenten en fruit af in water met een beetje zuiveringszout.
Ons advies?
Gebruik zuiveringszout of natriumbicarbonaat zoveel je wil voor huishoudelijke doeleinden. Inwendig kun je gerust wat baking soda gebruiken als rijsmiddel voor je baksels. Van inwendig gebruik zijn we niet zo’n voorstander. Wil je het toch tijdelijk toepassen, neem het dan bij voorkeur in onder de vorm van capsules en bespreek je voornemen liefst eerst met je arts.