Zware metalen in milieu & voeding schadelijk voor de gezondheid

11 november 2022

medibib-blogs2022-week45-zwaremetalendeel1
Symptomen van een zware metalenbelasting
 
Een teveel aan zware metalen uit zich in een acute of een chronische vergiftiging. De symptomen hiervan zijn verschillend:
 
  • Acute metaalvergiftiging
    De klachten zijn onmiddellijk herkenbaar en soms heftig zoals duizeligheid, misselijkheid, buikkrampen, braken en/of hoofdpijn.
  • Chronische metaalvergiftiging
    De manifestatie van de klachten is meestal een veel langer proces met vager, moeilijker herkenbare symptomen die soms tot ernstige klachten kunnen evolueren.
    Symptomen zoals extreme, onverklaarbare vermoeidheid, depressie, schildklierontregeling, huidproblemen, gezichtsproblemen, vage buikklachten, gewichtstoename door een vertraagde vetverbranding, verhoogde bloedsuikerspiegel, pijnlijke gewrichten, menstruatieproblemen, onvruchtbaarheid, miskramen, hoge bloeddruk, leverschade, nierschade, longproblemen, hartproblemen, ademhalingsproblemen, haaruitval, zenuwpijnen, hersenschade, ziekte van Alzheimer, ziekte van Parkinson, overactief immuunsysteem en kanker komen vaak voor bij een chronische metaalvergiftiging.
 
De toxiciteit van zware metalen hangt vooral af van de hoeveelheid die we binnenkrijgen. Gifstoffen zijn een belangrijke stressfactor voor het lichaam. De schadelijke effecten komen vooral tot uiting op lange termijn.


De overheid treft maatregelen om blootstelling te verminderen
Zoals hierboven vermeld zijn de gevolgen van een zware metalenintoxicatie niet min. Gelukkig is er ook beter nieuws: de milieunormen voor de industriële processen worden steeds strenger waardoor er minder afval lekt in de bodem en er een verbod gekomen is op het lozen van ongezuiverd afvalwater. Daarnaast zijn er diverse maatregelen ingezet zoals loodvrije benzine, de vervanging van loden waterleidingen, het verbod op cadmiumhoudende (gele) kleurstoffen en zware metalen in verfproducten, de verplichting om blikken conservendozen binnenin te lakken zodat er geen tin meer in de voeding kan lekken, het vervangen van amalgaam tandvullingen door witte composietvullingen…
 
De Europese Voedselautoriteit (EFSA) heeft advies uitgebracht over de toxiciteit van de verschillende zware metalen en over de blootstelling van de Europese bevolking. Deze adviezen vormen de basis voor de Europese verordening EG 1881/2006 van 19 december 2006 tot vaststelling van de maximumgehalten aan bepaalde verontreinigingen in levensmiddelen, wat betekent dat de vastgestelde hoeveelheden zware metalen niet overschreden mogen worden in onze voedingsmiddelen en ons drinkwater.
De naleving van deze normen wordt in België gecontroleerd door het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) en in Nederland door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).
 
Op die manier komen we gelukkig minder in contact met zware metalen dan tijdens de vorige eeuw en is het risico dat je in België of Nederland te veel zware metalen binnenkrijgt erg klein geworden.
 
Wat kunnen we zelf doen om een zware metalenvergiftiging te voorkomen
Ondanks bovenstaande overheidsmaatregelen is voorkomen van blootstelling aan zware metalen helaas bijna onmogelijk. Maar door je levensstijl aan te passen en zelf enkele maatregelen te treffen, geraak je al een stuk verder.
 
  • Stop met roken
    Voor mensen die roken is de belangrijkste bron van zware metalen niet zozeer het voedsel dat ze eten, maar de tabak die ze roken. Elektronisch of niet, de sigaret bevat heel wat schadelijke stoffen waaronder zware metalen. Ook wie passief meerookt ademt heel wat zware metalen in.
  • Gebruik biologische cosmetische producten
    Make-up, shampoo, doucheschuim en deodorant bevatten heel wat schadelijke stoffen en hormoonverstoorders. Aluminium is er zo eentje. Koop daarom zoveel mogelijk biologische en milieuvriendelijke producten, ook al kunnen deze nog sporen van chemicaliën bevatten.
  • Ban je antiaanbakpannen uit je keuken
    Antiaanbakpannen bevatten schadelijke stoffen zoals teflon en PFAS. Vooral als de deklaag van deze pannen beschadigd geraakt door er veelvuldig met keukengerei in te krassen of ze met een schuursponsje schoon te schrobben, komen giftige chemische stoffen vrij. Geef de voorkeur aan keramische potten en pannen.
  • Laat je amalgaamvullingen vervangen
    Amalgaamvullingen bestaan uit een ‘amalgaan’ van lichaamsvreemde stoffen en zware metalen zoals vloeibaar elementair kwik en zilver-, tin- en koperpoeder. Als de vulling niet zorgvuldig aangebracht wordt of versleten geraakt, loop je de kans op lekken waarbij je blootgesteld wordt aan kwik. Als je dergelijke vullingen hebt, laat ze dan saneren/vervangen door een biologische tandarts met kennis van zake die beschikt over de nodige apparatuur en afzuigsystemen.
  • Gebruik een goede waterfilter
    Ondanks de opgelegde milieunormen is de kans groot dat je kraantjeswater nog sporen bevat van zware metalen. Gebruik daarom een degelijke waterfilter.
  • Vervang je oude waterleidingen
    Woon je in een oud huis, laat dan controleren of je nog loden leidingen en kranen hebt en laat ze desgevallend vervangen.
 
Voedingsadvies om zware metalen te vermijden
  • Eet zo gevarieerd mogelijk. Niet alleen om geen tekorten te hebben, maar ook om te vermijden dat je elke dag per ongeluk hetzelfde metaal binnenkrijgt.
  • Eet liefst enkel biologische voeding en vermijd zo veel mogelijk met pesticiden en herbiciden bespoten groenten en fruit die sporen kunnen bevatten van zware metalen.
  • Zorg voor veel kleur op je bord, een rijkdom aan antioxidanten zoals chlorofyl in groene bladgroenten en vitamine C in verse groenten en fruit.
  • Groenten en fruit bevatten veel mineralen die een belangrijke rol spelen in het remmen van de opname van zware metalen door het lichaam.
  • Beperk of vermijd zo nodig voedingsmiddelen die veel zware metalen kunnen bevatten zoals schaal- en schelpdieren, roofvissen zoals tonijn en makreel, industrieel vlees en orgaanvlees zoals niertjes en lever, bespoten groenten en fruit, bewerkte voeding en alcohol.
  • Zorg voor een goed zuurbasenevenwicht door veel groenten te eten.
  • Kies bittere voedingsmiddelen zoals pompelmoes, broccoli, witloof, knoflook, ui, artisjok en spruitjes om je lever te ondersteunen in zijn natuurlijke ontgiftingstaken.
  • Beperk je gebruik van koolhydraten, zware metalen zijn immers gek op suikers.
  • Zorg voor een goede spijsvertering en stoelgang.
  • Drink dagelijks 1,5 tot 2 liter water.
  • Gebruik kruiden zoals kurkuma en gember in je recepten.
  • Vermijd transvetten en geraffineerde producten die ervoor zorgen dat je lichaam gemakkelijker zware metalen gaat opnemen. Geef de voorkeur aan gezonde vetzuren zoals omega-3-vetzuren.
  • Eet zo weinig mogelijk/liefst geen producten uit blik, vooral wanneer het beschadigd is of waarvan de laklaag aangetast is. Zo voorkom je de inname van tin.
  • Ben je zwanger? Weet dan dat vis belangrijk is voor de ontwikkeling van je baby. Maar wees kieskeurig en vermijd schaal- en schelpdieren en roofvissen, zowel vers als in blik, vanwege de verhoogde hoeveelheden schadelijke stoffen zoals kwik, PFAS en dioxine.
 
De natuurlijke ontgifting van het lichaam heeft zo zijn beperkingen
Herken je klachten uit bovenstaande indrukwekkende symptomenlijst, dan is de kans groot dat je lichaam belast is met zware metalen. Als je enzymenwerking, celademhaling en stofwisselingsprocessen er ernstig door verstoord zijn, kun je overwegen om te ontgiften.
In feite is ontgiften een natuurlijk proces dat in het lichaam plaatsvindt door een samenwerking van verschillende uitscheidingsorganen zoals lever, nieren, darmen, lymfebanen, longen, huid en slijmvliezen.
Komt je lichaam echter onder zware druk doordat het naast de gewone afvalstoffen ook nog eens zware metalen onschadelijk moet maken, dan worden deze laatste binnen het ontgiftingsproces in wacht gezet. Dit gebeurt door opslag in het bindweefsel en het vetweefsel. Het gevolg hiervan is dat de uitwisseling van zuurstof en voedingsstoffen bemoeilijkt wordt waardoor chronische ontstekingen ontstaan. Als deze toestand aanhoudt, leidt dit tot achteruitgang van de spieren en de zenuwen en ontstaan aandoeningen zoals chronische vermoeidheid, fibromyalgie, de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson, Multiple Sclerose en spierdystrofie.
 
Een duwtje in de rug met specifieke kruiden en voedingsmiddelen
  • Paardenbloem en brandnetel ondersteunen je lichaam bij de ontgifting. Gebruik ze om thee van te trekken.
  • Artisjok ondersteunt de leverwerking.
  • Knoflook en ui zijn zwavelrijke voedingsmiddelen die kunnen helpen om zware metalen te neutraliseren.
  • Broccoli is een supergroente om de lever te ontgiften.
  • Koriander helpt bij de detoxificatie van aluminium, arseen, cadmium, kwik, lood en nikkel.
  • Gerstegras heeft het vermogen om zware metalen uit de milt, het darmkanaal, de alvleesklier, de schildklier en het voortplantingssysteem te helpen verwijderen.
  • Bosbessen bevatten sterke antioxidanten zoals anthocyanidinen met bijzonder ontgiftende eigenschappen.
  • Havervlokken zijn rijk aan zink en selenium, twee antioxidante mineralen die het immuunsysteem versterken en zware metalen helpen verwijderen.
 
Voeg deze ingrediënten geleidelijk aan toe aan je voedingspatroon zodat je niet te snel gaat ontgiften. Symptomen van detoxificatie zoals misselijkheid, diarree, hoofdpijn en huidklachten kunnen optreden.
 
Ondersteund ontgiften kan ook, maar onder begeleiding!
Het allergrootste detoxificatieorgaan is de lever, waar het detoxificatieproces gebeurt in 2 fasen. Het gevaar hierbij is dat de tussenmetabolieten soms giftiger zijn dan de oorspronkelijke gifstoffen. Bij een ontgiftingskuur moet je dus oppassen dat beide fasen op elkaar afgestemd worden zodat opstapeling van tussenmetabolieten vermeden wordt. Vandaar dat we ervoor pleiten om je voor de ontgifting van zware metalen te laten begeleiden door een arts of professionele therapeut.
 
Voedingssupplementen en detoxificatie van zware metalen
Een aantal voedingssupplementen kunnen ondersteuning bieden tijdens het detoxificatieproces. We sommen ze ter informatie even op, maar nogmaals, laat je voor een detoxificatie van zware metalen professioneel begeleiden! Want baat het niet, het kan wel degelijk schaden.
 
Veel voorgeschreven supplementen zijn:
  • Selenium, bij voorkeur in de vorm van selenomethionine of selenocysteïne, kan helpen tegen kwik en cadmium. Paranoten zijn rijk aan selenium. Eet er echter niet te veel van zodat je geen seleniumvergiftiging oploopt.
  • Chlorofyl in o.a. chlorella, spirulina en chlorofylrijke groenten (spinazie) binden cadmium, lood en kwik. Deze stof bevat ook glutathion, een cruciaal antioxidant met enzymatische werking ter ondersteuning van de leverontgifting.
  • Mariadistel
  • S-Acetyl-L-Glutathion
  • Artisjok
  • N-Acetyl-L-Cysteïne (NAC)
  • Kurkuma (curcumine)
  • MSM