Artrose is een degeneratie van het gewrichtskraakbeen zonder een bepaalde infectie of ontsteking. Er zijn echter vormen met een ontstekingscomponent en veel patiënten hebben sporadisch een opflakkering van de ontsteking. Deze degeneratie leidt tot een min of meer snelle vernietiging van het kraakbeen dat de uiteinden van de botten bedekt. Anatomisch gezien gaat deze verdwijning gepaard met botproliferatie onder het kraakbeen. Wanneer de botten elkaar raken, verschijnen er stijfheid of blokkades.
Dit is de meest voorkomende gewrichtsziekte. De eerste symptomen verschijnen meestal vanaf de leeftijd van 40-50 jaar, maar de ziekte begint vaak veel eerder in het leven. Factoren die artrose bevorderen zijn veroudering, vrouwelijk geslacht, erfelijkheid, gewrichtsontsteking, gewrichtstrauma, overgewicht, het dragen van zware lasten, slechte houding, ontstekingsziekten.
Symptomen:
- Het wordt getriggerd en verhoogd door beweging. Het stopt of neemt af als het gewricht in rust is.
- Het is minder pijnlijk in de ochtend, neemt toe in de loop van de dag en is op zijn ergst in de avonduren.
- Het bemoeilijkt het in slaap vallen, maar kan bij wijze van uitzondering leiden tot nachtelijk ontwaken.
- Het verschijnt telkens als het gewricht in kwestie wordt onderworpen aan een inspanning: lopen voor heupartritis, trappen beklimmen voor de knie, de arm optillen voor de schouder, ...
Tegen deze chronische, pijnlijke achtergrond kan er echter sprake zijn van opflakkeringen, die zich manifesteren in nachtelijke ontwakingen en soms duurt het 's ochtends wel even om op gang te komen.
Sommige arthroses zijn zeer snel progressief, terwijl andere zich slechts zeer langzaam ontwikkelen. De progressie van de artroseziekte gaat in de richting van progressieve verergering en kan leiden tot gewrichtsblokkade. Het optreden van bewegingsbeperking (ankylose) en misvorming is het belangrijkste element.
Osteoartritiserende letsels zijn onomkeerbaar en leiden, naast misvormingen, tot verstijving van de gewrichten die zich kunnen ontwikkelen tot een gedeeltelijke niet meer kunnen gebruiken van het gewricht. Naarmate de artrose vordert, wordt 's morgens bij het opstaan van de patiënt ook de ochtendstijfheid waargenomen. Ook hier is de ochtendstijfheid in het begin licht en verdwijnt deze snel, maar dan is deze stijfheid langer en kan soms zelfs gedurende de dag optreden, als men lang onbeweeglijk blijft.
In geval van gevorderde artrose, wanneer het kraakbeen niet meer aanwezig is om te dempen, kan er een krakend geluid ontstaan.
Tips die dagelijks moeten worden gevolgd
- Rust is essentieel als de ziekte een van de belangrijkste gewrichten (enkel, heup, knie) aantast. Door te rusten kan het kraakbeen zich namelijk weer opbouwen. Om het artrosegewricht te sparen, aarzel dan niet om op een stok te leunen of een bagagekar te gebruiken.
- Deze rust mag echter niet te lang duren, omdat het dan des te moeilijker is om de betreffende gewrochten te remobiliseren.
- Lichaamsbeweging wordt aanbevolen in geval van artrose. Oefening (behalve tijdens acute pijnlijke aanvallen) is zeer nuttig: het helpt zowel de pijn te bestrijden als het ontstaan van gewrichtsschade te verminderen. Daarnaast helpt fysieke activiteit bij het bestrijden van overgewicht, waardoor de druk op de gewrichten afneemt. Een ander voordeel van het sporten bij artrose is dat het lichaam door het versterken van pezen en spieren beter bestand is tegen de gewrichtsschokken die door fysieke activiteit worden opgewekt. Bovendien is een goed gespierd gewricht beter bestand tegen een heftige schok of val.
Medicamenteuze behandeling:
- Eenvoudige pijnstillers: Paracetamol wordt beschouwd als de eerstelijns pijnstiller per os.
- Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen: naproxen, ibuprofen...
- Intra-articulaire injecties van steroïdale anti-inflammatoire geneesmiddelen (corticosteroïden) of hyaluronzuur.
- Van NSAID's en corticosteroïden is aangetoond dat ze de progressie van artrose naar ankylose vertragen.
Niet medicamenteuze behandeling:
- Collageen is het eiwit dat het meest aanwezig is in het menselijk lichaam, vooral in kraakbeen, pezen, ligamenten en bindweefsel. Het nemen van op collageen gebaseerde voedingssupplementen kan helpen de kraakbeenlaag te beschermen en de pijn te verminderen.
- Kurkuma, een wortel die al vele jaren in de traditionele geneeskunde wordt gebruikt, bevat curcumine. Deze molecule heeft een krachtige antioxiderende werking en helpt bij het bestrijden van ontstekingen.
- Chondroïtinesulfaat is een bestanddeel van de kraakbeenmatrix. Het helpt de osmotische druk te handhaven door water te absorberen en helpt het kraakbeen te hydrateren. Het draagt ook bij aan de flexibiliteit en elasticiteit van het bot. Het beschermt het kraakbeen tegen enzymatische reacties en schade door vrije radicalen.
- Het msm, of methylsufonylmethaan, is een zwavelhoudende molecule en wordt verondersteld te helpen de immuunfuncties te behouden en het bindweefsel (pezen, diepe dermis, collageen, kraakbeen, ...) in goede staat te houden.
Homeopathische behandeling :
- Dulcamara, Rhus Toxicodendron en Natrum Sulfuricum zijn de belangrijkste stammen die in de homeopathie gebruikt kunnen worden voor de behandeling van artrose. Deze stammen worden gebruikt voor weergevoelige artrose waarbij de pijn wordt verbeterd door beweging.
- Bryonia en Ledum Palustre zijn de stammen die gebruikt kunnen worden voor artrose waarvan de pijn wordt verergerd door beweging.